Το αρνητικό ρεκόρ της Ελλάδας στα τροχαία ατυχήματα και η έλλειψη πολιτικής βούλησης

Η αύξηση των τροχαίων ατυχημάτων κατά 3,7% το 2023 σε σχέση με πέρυσι  καταδεικνύει ένα χρόνιο πρόβλημα της Ελλάδας, το οποίο κανείς από τους υπευθύνους δεν έχει καταφέρει να επιλύσει. Δυστυχώς, η χώρα μας κατατάσσεται στην 24^η θέση μεταξύ των 27 μελών της Ευρώπης αναφορικά με τον αριθμό νεκρών ανά εκατομμύριο κατοίκους από τροχαία ατυχήματα με 61 θανάτους (όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 46). Πίσω της, στις τελευταίες θέσεις της σχετικής κατάταξης, η Κροατία, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, ενώ στην πρώτη θέση με τους λιγότερους θανάτους (22) είναι η Σουηδία.

MUST READ

Έτσι θα ανασάνουν οι δρόμοι και θα μειωθούν τα τροχαία ατυχήματα το 2024

Αυτομάτως, θα μπορούσε εδώ να πει κανείς για τη διαφορά του βιοτικού επιπέδου μεταξύ του πλούσιου Βορρά με τον φτωχό Νότο ως ένα βασικό αίτιο της πρόκλησης των τροχαίων. Και πράγματι, το επιχείρημα αυτό έχει μια σοβαρή βάση, καθώς μια αναπτυγμένη χώρα έχει, τουλάχιστον, καλύτερες υποδομές. Θυμίζουμε την ευρωπαϊκή πρωτιά της Ελλάδας στη μείωση των θανάτων σε τροχαία ατυχήματα τη  δεκαετία 2010-2020, λόγω της βελτίωσης των υποδομών και της ποιότητας του στόλου των κυκλοφορούντων οχημάτων, αλλά και της μείωσης των μετακινήσεων λόγω πανδημίας Covid-19.

Οδηγική συμπεριφορά

Αυτό, όμως, που έχει πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα στην αντιμετώπιση της πρόκλησης των τροχαίων είναι η οδηγική συμπεριφορά των πολιτών, όπου στις αναπτυγμένες χώρες υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και πειθαρχία σε θέματα ασφάλειας, αποτέλεσμα εκπαίδευσης και εμφύσησης μιας διαφορετικής κουλτούρας οδήγησης, αλλά και των αυστηρών αστυνομικών ελέγχων, με την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας.

Αντιθέτως, στην Ελλάδα, λειτουργούμε διαφορετικά και σε κάθε περίπτωση με πιο αργά αντανακλαστικά. Η αναθεώρηση του ΚΟΚ παραμένει σε εκκρεμότητα από το 2018, η αστυνόμευση από μια υπο-στελεχωμένη Τροχαία εξακολουθεί να πραγματοποιείται χωρίς ψηφιακά μέσα, ως προς τον τρόπο εφαρμογής (κάμερες) και συλλογής δεδομένων (ψηφιακή βεβαίωση  παραβάσεων), ενώ όσες σχετικές πρωτοβουλίες είχαν ανακοινωθεί (Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Οδική Ασφάλεια το 2020)  δεν έχουν υλοποιηθεί…

Την έλλειψη σεβασμού των κανόνων οδηγικής συμπεριφοράς στην Ελλάδα καταδεικνύουν και οι βασικές αιτίες πρόκλησης των τροχαίων, που είναι η υπερβολική ταχύτητα, η μη χρήση κράνους από τους μοτοσυκλετιστές και η χρήση κινητού κατά την οδήγηση.

Σύμφωνα με τις στατιστικές, τα οχήματα που εκτρέπονται της πορείας τους από υπερβολική ταχύτητα χωρίς σύγκρουση με κάποιο άλλο όχημα καταγράφονται ως ποσοστό στο 50% (στο 40% στην Ευρώπη), ενώ το φαινόμενο αυτό σε αστικό περιβάλλον έχει ως αποτέλεσμα το 55% των νεκρών να είναι μοτοσυκλετιστές, πεζοί, ποδηλάτες που έχουν παρασυρθεί.

Σε ό,τι αφορά στους μοτοσυκλετιστές, δυστυχώς μόνο το 80% των εμπρός αναβατών και το 65% των πίσω φοράει κράνος, όταν ο μέσος ευρωπαϊκό όρος είναι στο 95%, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την προστασία σε ένα ατύχημα: Το 36% των θανατηφόρων τροχαίων στους ελληνικούς δρόμους, αφορά σε μοτοσυκλετιστές, όταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι μόλις 18%.

Ένας ακόμα παράγοντας που υποεκτιμάται  είναι το γεγονός ότι οι Έλληνες οδηγοί μιλούν στο κινητό, ενώ οδηγούν σε ποσοστό 10,5% (στο 5% ο ευρωπαϊκός μ.ό.), με αποτέλεσμα να αποσπάται η προσοχή τους. Και, βεβαίως, σε όλα τα παραπάνω  θα πρέπει να προστεθεί, δυστυχώς και το γεγονός της χρήσης αλκοόλ από τους οδηγούς.

Είναι προφανές  ότι αυτοί οι βασικοί παράγοντες πρόκλησης τροχαίων (ταχύτητα, κράνος, κινητό, αλκοόλ) στη  χώρα μας έχουν να κάνουν με την έλλειψη οδηγικής παιδείας.

Έχουν γραφτεί και ειπωθεί άπειρες προτάσεις για τη  βελτίωση του τρόπου που οδηγούμε, στην οποία όλοι συμφωνούν πως η εμφύσηση οδηγικής παιδείας πρέπει να ξεκινά από την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να καλλιεργηθεί η κουλτούρα της ασφάλειας και του σεβασμού του περιβάλλοντος στους μελλοντικούς οδηγούς. Από την άλλη, η μείωση των ορίων ταχύτητας σε αστικό περιβάλλον, όπου και προκαλούνται τα περισσότερα τροχαία ατυχήματα, και η αυστηριοποίηση των ελέγχων αξιοποιώντας την τεχνολογία, έπρεπε να έχουν γίνουν… χθες. Όποιος έχει οδηγήσει στο εξωτερικό, με τους ψηφιακούς ελέγχους για τις τροχαίες παραβάσεις, καταλαβαίνει τι εννοούμε…

Όπως και να έχει, είναι κρίμα κάθε χρόνο να χάνεται μια μικρή πόλη στην άσφαλτο (635 οι νεκροί το 2023), χωρίς να γίνεται μια συντονισμένη προσπάθεια από την πλευρά της πολιτείας, προκειμένου να μειωθεί αυτός ο αριθμός και να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των τροχαίων κατά 50% το 2030,  που έχει τεθεί. Χρειάζονται δράσεις και επικοινωνία ευαισθητοποίησης του κοινού (όπως ακριβώς έγινε κατά την περίοδο της πανδημίας). Και επιτέλους, ας ορισθεί μια Αρχή που θα αναλάβει την υλοποίηση των εξαγγελθέντων μέτρων, καταργώντας την πολυαρχία, τις επιτροπές και υπο-επιτροπές…