Γιατί οι Κινέζοι έρχονται στην Ελλάδα

Δεν αποτελεί πλέον έναν μελλοντικό σενάριο αλλά πραγματικότητα: οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες κάνουν αισθητή την παρουσία τους στην Ευρώπη και λίαν προσφάτως, στην Ελλάδα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πόσες παρουσιάσεις κινεζικών brands έχουν γίνει τον τελευταίο χρόνο στην χώρα μας και ίσως περισσότερο, το πόσες αναμένονται ακόμη, αν κρίνουμε από την περιρρέουσα φημολογία: Σχεδόν όλοι οι εισαγωγείς αυτοκινήτων ψάχνονται να φέρουν μια κινέζικη εταιρεία στην Ελλάδα, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που κάποιοι επιχειρηματίες του χώρου, ενώ έχουν ήδη δύο ή και περισσότερα κινεζικά brands στο protfolio τους, δεν δείχνουν διατεθειμένοι να σταματήσουν εκεί... 

Και το οξύμωρο: Αν παρατηρήσουμε τις επιδόσεις τους σε επίπεδο πωλήσεων, θα δούμε πώς μόλις δύο εταιρείες έχουν πάρει τις μερίδα του λέοντος (MG και BYD), καθώς οι υπόλοιπες κινούνται σε ρηχά νερά. Ευλόγως γεννάται το ερώτημα: "Γιατί οι Κινέζοι έρχονται στην Ελλάδα, επενδύοντας χρόνο και χρήμα σε μια τόσο μικρή αγορά;"

Η κινεζική πρόκληση στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία

Η κινεζική παρουσία στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία έχει προ πολλού πάψει να κινείται στα όρια του… περιθωρίου. Αν και ξεκίνησε πολύ επιφυλακτικά σε ό,τι αφορά στις αντιδράσεις του αγοραστικού κοινού, εξελίχθηκε δυναμικά και στοχευμένα. Μόλις το 2017 εμφανίστηκαν τα πρώτα αυτόνομα κινεζικά brands στις ευρωπαϊκές εκθέσεις, ενώ από το 2021 και μετέπειτα η Κίνα, αξιοποιώντας τις φιλόδοξες πολιτικές για την επιτάχυνση της ηλεκτροκίνησης και απανθρακοποίησης της ΕΕ, μετατράπηκε από εναλλακτικός προμηθευτής μπαταριών σε δομικό και ισχυρό παράγοντα του μετασχηματισμού της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία μπαίνει σε φάση αναδιάταξης. Νέοι παίκτες, τεχνολογική μετατόπιση, γεωπολιτικές ισορροπίες και αλλαγή νοοτροπίας επανακαθορίζουν το μέλλον της αυτοκίνησης στην Ευρώπη.

Αλλαγή δεδομένων

Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται δεν αφορά απλώς στη γεωγραφική προέλευση των κατασκευαστών. Κυρίως, το πώς παράγεται και νοείται πλέον το αυτοκίνητο: όχι μόνον ως μηχανολογικό προϊόν, αλλά ως τεχνολογική πλατφόρμα που εστιάζει σε software, αυτονομία, ψηφιακές υπηρεσίες και προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα.

Σε αυτό το πεδίο, οι κινεζικές εταιρείες μπήκαν γρήγορα, μεθοδικά και οργανωμένα. Χωρίς τα βαρίδια της «παλαιάς σχολής», χωρίς εξαρτήσεις από παραδοσιακές τεχνολογίες και με σημαντικά κεφάλαια σε R&D, κατευθυνόμενα από κρατική στρατηγική. Στην πράξη, είδαμε την ανάδειξη start-up εταιρειών να λειτουργούν με ρυθμούς τεχνολογικών κολοσσών, παρά με παραδοσιακά βιομηχανικά πρότυπα.

Ευρωπαϊκές παθογένειες

Στον αντίποδα, η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία υποτίμησε τη γεωπολιτική και τεχνολογική δυναμική της Κίνας. Καθυστέρησε να κινηθεί σε επίπεδο ηλεκτροκίνησης, επέμεινε σε παραδοσιακές αρχιτεκτονικές και υποδομές, και δεν επένδυσε επαρκώς σε ανάπτυξη βασικού λογισμικού. Την ώρα που οι κινεζικές εταιρείες εξελίσσουν in-house λειτουργικά συστήματα που διαχειρίζονται το σύνολο του οχήματος –από την ενεργειακή διαχείριση της μπαταρίας και τα ADAS  έως το infotainment και τις over the air αναβαθμίσεις– πολλοί ευρωπαϊκοί όμιλοι παρέμειναν εξαρτημένοι από τρίτους προμηθευτές ή προσέγγισαν το software ως περιφερειακή λειτουργία. Το αποτέλεσμα είναι μια τεχνολογική υστέρηση στον ψηφιακό σχεδιασμό και στην ταχύτητα καινοτομίας, η οποία δυσκολεύει την προσαρμογή στις νέες απαιτήσεις του χρήστη-οδηγού.

Σε αυτό το κενό εισχώρησαν κινέζικες εταιρείες, που πλέον δεν είναι άγνωστες στους περισσοτέρους, με διαφοροποιημένες στρατηγικές: άλλες μέσω εξαγωγών, άλλες μέσω συνεργασιών (όπως η Stellantis με τη Leapmotor) και άλλες με σαφή πρόθεση παραγωγικής εγκατάστασης στην Ευρώπη.

Πίσω από αυτή την επιθετική διείσδυση βρίσκεται ένας ευρύτερος σχεδιασμός. Παρά την κομμουνιστική της πολιτειακή δομή, η Κίνα δρα στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας με πλήρως καπιταλιστικά κριτήρια σε διεθνές επίπεδο. Οι γενναίες κρατικές επιδοτήσεις σε νεοφυείς εταιρείες, οι φορολογικές διευκολύνσεις, η στρατηγική υποστήριξη υποδομών φόρτισης και η πρόσβαση σε πρώτες ύλες  επιτρέπουν την παραγωγή τεχνολογικά ώριμων και ανταγωνιστικών προϊόντων με τιμές που δύσκολα αντιμετωπίζονται από τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές, χωρίς τη συνδρομή αντίστοιχων παρεμβάσεων.

Τελικά, γιατί οι Κινέζοι έρχονται στην Ελλάδα;

Πρόκειται για μια  ερώτηση δύσκολο  να απαντηθεί,  ωστόσο καταλήγουμε στο εξής: Παρότι η Ελλάδα αποτελεί μια μικρή και περιορισμένης δυναμικής αγορά, η παρουσία των κινεζικών αυτοκινητοβιομηχανιών έχει συγκεκριμένους στόχους. Αντιμετωπίζεται ως στρατηγικό σημείο εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με γεωγραφικά και διοικητικά πλεονεκτήματα για την περαιτέρω επέκταση προς τα Βαλκάνια και τη Νότια Ευρώπη. Παράλληλα, προσφέρει ένα χαμηλού ρίσκου περιβάλλον για την αρχική παρουσία, ακόμα και δοκιμή νέων προϊόντων σε ευρωπαϊκό έδαφος. Θα λέγαμε πως η ελληνική αγορά λειτουργεί ως ενδεικτική μικροκλίμακα της ευρωπαϊκής καταναλωτικής συμπεριφοράς, επιτρέποντας την αποτίμηση της αποδοχής νέων μαρκών και τεχνολογιών. Πλέον, είναι ξεκάθαρο ότι βασικός στόχος των Κινέζων κατασκευαστών δεν είναι η αύξηση πωλήσεων σε απόλυτους αριθμούς, αλλά η διαμόρφωση ισχυρής τοποθέτησης και αναγνωρισιμότητας εντός της ευρωπαϊκής αγοράς.

Η πρόκληση για την Ευρώπη είναι μπροστά και δεν αφορά μόνο στην ανταγωνιστικότητα, αλλά και στην τεχνολογική κυριαρχία σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο κινητικότητας.