Ανασφάλιστα οχήματα 2025: Όταν το κράτος κάνει τα στραβά μάτια στην παρανομία

Είναι πραγματικά δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι, εν έτει 2025, σε μια χώρα που περηφανεύεται για τη «ψηφιακή μετάβαση» και τις «έξυπνες πλατφόρμες», κυκλοφορούν στους δρόμους της περίπου μισό εκατομμύριο ανασφάλιστα οχήματα. Κι όμως, σύμφωνα με εκτιμήσεις της ασφαλιστικής αγοράς και πρόσφατα επιβεβαιωμένες από τις αρμόδιες αρχές, αυτός είναι ο αριθμός, τρομακτικός και απογοητευτικός.

Κι αν αυτός ο αριθμός δεν λέει από μόνος του αρκετά, τότε ας δούμε την άλλη πλευρά: τους νομοταγείς οδηγούς. Αυτούς που πληρώνουν κανονικά τα ασφάλιστρά τους, καταβάλλουν τέλη κυκλοφορίας και περνούν από ΚΤΕΟ. Αυτούς που κινδυνεύουν να μπλέξουν σε μια δικαστική περιπέτεια σε ατύχημα από ανασφάλιστο όχημα ή να βρεθούν ξεκρέμαστοι σε ότι αφορά την κάλυψη του κόστους επισκευής, το οποίο θα πρέπει να καταβάλλουν από την τσέπη τους. Όλους αυτούς το κράτος τους «τιμωρεί» έμμεσα με την αδιαφορία ή ανικανότητά του να επιβάλει τον νόμο.

Σε μια χώρα όπου 500.000 οχήματα κυκλοφορούν ανασφάλιστα, το πρόβλημα δεν είναι θέμα τεχνολογίας. Είναι βαθιά θεσμικό. Κι όταν η παρανομία μένει ατιμώρητη, ο νόμος χάνει το κύρος του και η εμπιστοσύνη καταρρέει.

Για χρόνια ακούμε ότι επίκειται ηλεκτρονική διασταύρωση. Κάθε φορά προβάλλεται ως η λύση-θαύμα που θα βάλει τάξη στο χάος. Και κάθε φορά… κάτι συμβαίνει και τελικά δεν γίνεται τίποτα. Τώρα, ανακοινώνεται νέα έναρξη των ηλεκτρονικών ελέγχων από την ΑΑΔΕ από τις 16 Ιουνίου 2025, στο πλαίσιο του νόμου 5113/2024 που έχει δημοσιευθεί σε ΦΕΚ και προβλέπει δύο ηλεκτρονικές διασταυρώσεις κάθε χρόνο. Τα προβλεπόμενα πρόστιμα ξεκινούν από 250 ευρώ για δίκυκλα, φτάνουν τα 500 ευρώ για τα επιβατικά και αγγίζουν τα 1.000 ευρώ για βαρέα οχήματα και λεωφορεία. Επιπλέον, αν το όχημα δεν έχει περάσει από ΚΤΕΟ, προστίθεται επιβάρυνση 400 ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής, τα πρόστιμα διπλασιάζονται και μπορεί να επιβληθεί αφαίρεση πινακίδων και άδειας κυκλοφορίας. Καλά όλα αυτά, αλλά γιατί χρειάστηκε να φτάσουμε στο 2025 για να εφαρμοστούν τα αυτονόητα, όπως (θα έπρεπε να) συμβαίνει σε μια «κανονική» ευρωπαϊκή χώρα;

Μήπως τελικά δεν είναι (μόνο) ανικανότητα;

Το πρόβλημα δεν είναι νέο. Οι βάσεις δεδομένων υπήρχαν, οι τεχνικές δυνατότητες επίσης. Άρα, γιατί τόση καθυστέρηση; Μήπως επειδή κάποιοι φοβούνται το πολιτικό κόστος; Μήπως γιατί οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν θέλουν να έχουν δυσαρεστημένους 500.000 ψηφοφόρους, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την έλλειψη ελέγχων, έχουν κάνει τρόπο ζωή το «κυκλοφορώ με ανασφάλιστο όχημα», αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο;

Το ερώτημα δεν είναι μόνο τεχνικό ή θεσμικό. Είναι και πολιτικό. Και ναι, είναι και ηθικό. Όταν το κράτος κάνει τα στραβά μάτια στην παρανομία και αδιαφορεί για την ασφάλεια των πολιτών, στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα σε όλους όσοι είναι νομοταγείς: Είστε κορόιδα!

Η διεθνής εμπειρία: Κανένα περιθώριο ανοχής

Αρκεί να δούμε τι γίνεται σε χώρες με παρόμοια ή και μεγαλύτερη πολυπλοκότητα στον στόλο οχημάτων. Στη Γερμανία, η ασφάλιση συνδέεται αυτόματα με την άδεια κυκλοφορίας και αν κάποιος επιχειρήσει να κυκλοφορήσει ανασφάλιστος, εντοπίζεται αυτόματα και του επιβάλλονται αυστηρότατες κυρώσεις. Στη Γαλλία, η ασφαλιστική κάλυψη ενσωματώνεται σε ένα εθνικό σύστημα που επικοινωνεί σε πραγματικό χρόνο με τις βάσεις δεδομένων των Αρχών. Οι έλεγχοι είναι ηλεκτρονικοί, αυτοματοποιημένοι και συνεχείς.

Εμείς, εδώ ακόμα κυνηγάμε… την πρώτη «πειραματική» διασταύρωση και ελπίζουμε να μην «πέσει» το σύστημα – αν και αυτή τη φορά η διασύνδεση των βάσεων δεδομένων με το TAXIS, το ΚΤΕΟ και τις ασφαλιστικές εταιρείες, υπόσχεται μια πολύ πιο στιβαρή και διαφανή εφαρμογή.

Οι συνέπειες σε όλους μας

Ένα ανασφάλιστο όχημα στους δρόμους δεν είναι απλώς διοικητική παράβαση. Είναι «κινούμενη βόμβα» για την ασφάλεια των υπολοίπων. Σε περίπτωση τροχαίου, ο νομοταγής οδηγός βρίσκεται μπλεγμένος με το Επικουρικό Κεφάλαιο, τις αποζημιώσεις που αργούν ή δεν έρχονται ποτέ, ενώ συχνά οδηγείται και σε αστικές αγωγές που μπορεί να διαρκέσουν χρόνια.

Η υπομονή όμως εξαντλείται. Όχι μόνο των πολιτών, αλλά και των ίδιων των ασφαλιστικών εταιρειών, που βλέπουν να υπονομεύεται η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς. Γιατί, όσο κυκλοφορούν ανασφάλιστα, τόσο αυξάνεται το ρίσκο και μαζί του τα ασφάλιστρα όλων μας.

Ώρα για πραγματική αλλαγή

Η τεχνολογία υπάρχει. Η πολιτική βούληση; Αυτό μένει να φανεί. Αν πραγματικά θέλουμε μια χώρα ευνομούμενη, με ίσους κανόνες για όλους, τότε η ασφάλιση δεν μπορεί να είναι θέμα επιλογής, αλλά υποχρέωσης και ελέγχου.

Η έναρξη της ηλεκτρονικής διασταύρωσης στις 16 Ιουνίου είναι ένα βήμα. Αλλά θα μείνει άλλο ένα «πυροτέχνημα» ή θα είναι η αρχή της κανονικότητας; Εξαρτάται από την επιμονή των θεσμών και – κυρίως – από την πίεση της κοινωνίας που δεν αντέχει άλλους «εξυπνάκηδες» να κυκλοφορούν στους δρόμους.