Μαστίγιο για τα παλαιά, καρότο για τα καινούργια – Πώς αλλάζουν τα τεκμήρια αυτοκινήτων από το 2025

Από το 2025 τίθεται σε εφαρμογή ο νέος τρόπος υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για τα επιβατικά αυτοκίνητα. Η αλλαγή αφορά τη φορολόγηση των εισοδημάτων που θα δηλωθούν την άνοιξη του 2026 και αποτελεί την πρώτη ουσιαστική αναθεώρηση του συστήματος μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες.

Από τα κυβικά στις εκπομπές ρύπων

Με το νέο μοντέλο, το τεκμήριο για κάθε όχημα δεν θα προσδιορίζεται μόνο από τον κυβισμό και την ηλικία, αλλά και από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Για πρώτη φορά, ο υπολογισμός συνδέεται άμεσα με το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του αυτοκινήτου, ευνοώντας τα οχήματα νέας τεχνολογίας με χαμηλούς ρύπους.

Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε σημαντικές μειώσεις για χιλιάδες ιδιοκτήτες, με ποσοστά που φτάνουν έως και το 73% σε ορισμένες κατηγορίες. Για τα περισσότερα καινούργια μοντέλα με χαμηλές εκπομπές CO2 καθορίζεται ελάχιστο ετήσιο τεκμήριο 2.000 ευρώ, ενώ για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα η αντικειμενική δαπάνη μηδενίζεται, εφόσον η τιμή προ φόρων δεν ξεπερνά τις 50.000 ευρώ.

Αν η αξία υπερβαίνει αυτό το όριο, το τεκμήριο παραμένει μειωμένο συγκριτικά με το ισχύον σύστημα. Ο νέος υπολογισμός αφορά οχήματα που έχουν ταξινομηθεί μετά την 1η Νοεμβρίου 2010 και διαθέτουν τεχνικά χαρακτηριστικά συμβατά με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ρύπων.

Μαστίγιο για τα παλαιά Ι.Χ.

Σε αντίθεση με τα νεότερα αυτοκίνητα, τα παλαιότερα Ι.Χ. (όσα έχουν ταξινομηθεί πριν από το 2010) δεν εντάσσονται στο νέο τρόπο υπολογισμού. Για αυτά εξακολουθούν να ισχύουν τα παλιά κριτήρια κυβισμού και ηλικίας, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι εκπομπές ρύπων ή η τεχνολογία του κινητήρα.

Η διαφορά αυτή έχει και, έναν -τρόπον τινά- τιμωρητικό χαρακτήρα. Ενώ τα νέα Ι.Χ. επωφελούνται από μειωμένα τεκμήρια, τα παλαιότερα διατηρούν υψηλότερες αντικειμενικές δαπάνες, ακόμη κι αν η εμπορική τους αξία έχει μειωθεί σημαντικά. Έτσι, ο νέος μηχανισμός λειτουργεί στην πράξη ως «καρότο» για τους κατόχους σύγχρονων και καθαρότερων οχημάτων και «μαστίγιο» για όσους διατηρούν αυτοκίνητα μεγάλης ηλικίας και υψηλών εκπομπών CO2.

Παραδείγματα νέων τεκμηρίων

Με βάση τα δεδομένα του νέου υπολογισμού, προκύπτουν ενδεικτικά τα ακόλουθα παραδείγματα:

Ποιοι ωφελούνται και πότε εφαρμόζεται

Από τη νέα μεθοδολογία υπολογισμού αναμένεται να ωφεληθούν περίπου 477.000 φορολογούμενοι, κυρίως ιδιοκτήτες οχημάτων νέας γενιάς ή υβριδικών συστημάτων. Το δημοσιονομικό κόστος της ρύθμισης εκτιμάται σε περίπου 40 εκατομμύρια ευρώ ετησίως και έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό των μέτρων που ανακοινώθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.

Οι ρυθμίσεις εφαρμόζονται μόνιμα, ξεκινώντας από τη χρήση του 2025. Οι φορολογούμενοι θα τις δουν στις δηλώσεις εισοδήματος που θα υποβάλουν την άνοιξη του 2026.

Επανυπολογισμός με περιβαλλοντικά κριτήρια

Με την εφαρμογή των νέων τεκμηρίων, η φορολογική μεταχείριση των αυτοκινήτων διαφοροποιείται πλέον ανάλογα με την τεχνολογία και τις εκπομπές CO2. Τα οχήματα χαμηλών ρύπων και οι ηλεκτρικές ή υβριδικές εκδόσεις αποκτούν πλεονέκτημα, ενώ τα παλαιά και ρυπογόνα Ι.Χ. παραμένουν σε υψηλότερη κατηγορία τεκμηρίων, με συνέπεια αυξημένο φορολογητέο εισόδημα.