Ένας μύθος που τον έλεγαν Enzo Ferrari

Πώς να περιγράψεις έναν θρύλο της Αυτοκίνησης, ιδίως όταν αυτός είναι ο Enzo Ferrari;

Το ορθότερο είναι να πεις την ιστορία του, όπως αυτή έχει καταγραφεί. Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 1898, στη Modena, και ήταν το δεύτερο και μικρότερο παιδί του Alfredo και της Adalgisa Ferrari.

Εντούτοις, υπάρχει μια ιστορία ακόμα για την ημερομηνία γέννησής του, σαν να ήθελε η Μοίρα να ενισχυθεί εξαρχής ο θρύλος του μωρού. Στο ληξιαρχείο της περιοχής αναγράφεται ως ημερομηνία γέννησής του η 20η Φεβρουαρίου, δηλαδή δύο ημέρες αργότερα. Μάλιστα, η δήλωση του γεγονότος σε αυτό έγινε από τη μαία, η οποία και υπέγραψε στο υπ’ αριθμόν 287/1898 έγγραφο που βρίσκεται στο Δημαρχείο της Modena.

Ο Enzo Ferrari (αριστερά) σε παιδική ηλικία, με την οικογένειά του.

Ο Alfredo Ferrari ήταν απών από τη διαδικασία και αργότερα είπε ότι δεν το έπραξε αμέσως μετά τον τοκετό επειδή είχε κακοκαιρία εκείνη την ημέρα και το χιόνι είχε κλείσει τους δρόμους της πόλης. Εντούτοις, στα μετεωρολογικά αρχεία του Παρατηρητηρίου Γεωφυσικής του Πανεπιστημίου της Modena και Emilia δεν έχει καταγραφεί χιονόπτωση στην περιοχή, τόσο για εκείνη την ημέρα (18 Φεβρουαρίου) όσο και όλο τον μήνα. Επιπροσθέτως, όταν μεγάλωσε ο Enzo Anselmo (όπως ήταν το πλήρες όνομά του), η μητέρα τού έστελνε ευχητήριο τηλεγράφημα στο Maranello στις 20 Φεβρουαρίου...

Οι εγκαταστάσεις της επιχείρησης που είχε ο πατέρας του Enzo Ferrari. Πλέον, είναι μέρος του Μουσείου της Ferrari.

O πρώτες εικόνες του μικρού Enzo καταγράφονται στον χώρο εργασίας του πατέρα του ο οποίος ήταν μεταλλουργός και είχε δημιουργήσει μια μικρή επιχείρηση πλάι στο σπίτι τους (στην οδό Paolo Ferrari 85). Η επωνυμία της ήταν «Officina Meccanica Alfredo Ferrari», απασχολούσε 30 εργαζόμενους και συνεργαζόταν με τους Ιταλικούς Σιδηρόδρομους, αναλαμβάνοντας την κατασκευή γεφυρών και αποθηκών. Σε ηλικία δέκα ετών, το 1908, ο Enzo θα παρακολουθήσει τον πρώτο του αγώνα αυτοκινήτων, το «Circuito di Bologna», και θα ενθουσιαστεί. Τότε ήταν που πρωτοσκέφτηκε να γίνει οδηγός αγώνων.

Στο δρόμο για την Alfa Romeo

Μία Ferrari F40 εξέρχεται από την είσοδο του Maranello. Δημιουργήθηκε για τον εορτασμό των 40 χρόνων από την ίδρυση της εταιρείας και ήταν το τελευταίο μοντέλο που ενέκρινε ο Enzo, πριν αποβιώσει.

Ο Enzo δεν ήταν καλός μαθητής, αντιθέτως του άρεσε να ασχολείται στην επιχείρηση του πατέρα του και να τον βοηθάει. Εκεί έμαθε την τέχνη της μεταλλουργίας αλλά δεν ήθελε ν’ ασχοληθεί με το επάγγελμα. Όνειρό του ήταν να γίνει είτε τενόρος, είτε αθλητικός συντάκτης, είτε οδηγός αγώνων. Κατάφερε να γίνει οδηγός για την Diatto και -σύμφωνα με τα αρχεία- στις 16 Νοεμβρίου 1914 η εφημερίδα «Gazzeta dello Sport» θα δημοσιεύσει το πρώτο κείμενό του, την περιγραφή του ποδοσφαιρικού αγώνα Modena-Inter.

Ο πατέρας του απεβίωσε το 1915, προσβεβλημένος από πνευμονία, και ένα χρόνο αργότερα θα χάσει τον αδερφό του Dino (Alfredo Junior) ο οποίος είχε πάει εθελοντής στρατιώτης στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η οικογενειακή επιχείρηση είχε κλείσει και ο Enzo, λόγω της τέχνης που είχε μάθει, θα απασχοληθεί ως εκπαιδευτής στη σχολή τορναδόρων του Πυροσβεστικού Σώματος της Modena. Το 1917 θα καταταχθεί στο 3ο Σύνταγμα Αλπικού Πυροβολικού αλλά σύντομα θα απολυθεί επειδή προσβλήθηκε από πλευρίτιδα.

Η Ferrari FXX-K Evo παρουσιάστηκε στις 29 Οκτωβρίου 2017 για τον εορτασμό των 70 ετών από την ίδρυση εταιρείας.

Όταν ανάρρωσε, προσπάθησε να βρει δουλειά στη FIAT, έχοντας μια συστατική επιστολή από τον διοικητή του στον στρατό. Όμως, ο Diego Soria, Διευθυντής Προσωπικού της εταιρείας θα απορρίψει ευγενικά το αίτημά του.

Αυτό θα καταβάλλει τον Enzo Ferrari ο οποίος, σε μια σπάνια για τον χαρακτήρα του αποκάλυψη των συναισθημάτων του, θα δηλώσει σε συνέντευξή του σχετικά:«Ήταν ο δύσκολος χειμώνας του 1918-1919, τον θυμάμαι με πολύ πόνο. Περιπλανιόμουν στον δρόμο, τα ρούχα μου είχαν παγώσει πάνω μου. Διέσχιζα το ‘‘Parco del Valentino’’ ανοίγοντας δρόμο μέσα στο χιόνι με τα χέρια μου. Κάθισα σ’ ένα παγκάκι... Ήμουν μόνος μου, ο πατέρας μου και ο αδερφός μου είχαν πεθάνει. Με έπιασε απελπισία και άρχισα να κλαίω».

Ο Enzo θα γνωρίσει τη δεκαεννιάχρονη Laura Dominica Garello και θα αρραβωνιαστούν, ενώ θα παντρευτούν στις 28 Απριλίου 1923. Θα αποκτήσουν έναν γιο, τον Dino, τον οποίο ο Enzo υπεραγαπούσε και ποτέ δεν ξεπέρασε τον θάνατό του (το 1956) εξαιτίας μυϊκής δυστροφίας τύπου «Duchenne».

Το 1919, ο Ferrari μετακομίζει στο Μιλάνο όπου θα εργαστεί στη μικρή εταιρεία «CMN» («Costruzioni Meccaniche Nazionali»), αρχικά ως οδηγός-δοκιμαστής και αργότερα ως οδηγός αγώνων. Η πρώτη συμμετοχή του σε αγώνα ήταν στις 5 Οκτωβρίου εκείνης της χρονιάς, στην ανάβαση Parma-Poggio di Berceto, με ένα CMN 15/20, όπου τερμάτισε τέταρτος στην κατηγορία του (έως 3.000 cc). Λίγες ημέρες αργότερα, στις 23 Νοεμβρίου 1919, θα συμμετάσχει στον φημισμένο αγώνα Targa-Florio, αλλά δεν θα καταφέρει κάτι σημαντικό. Αιτία ήταν το εξής γεγονός: Το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν ο Ferrari και ο συνοδηγός του μηχανικός Nino Berretta περικυκλώθηκε από συμμετέχοντες σε μια πολιτική διαδήλωση με αποτέλεσμα να καθυστερήσουν. Χαρακτηριστικό είναι ότι έφτασαν στο Palermo όταν οι χρονομέτρες είχαν φύγει από το πόστο τους.

Cavallino Rampante

O Κόμης Francesco Baracca ήταν γνωστός πιλότος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Στο αεροπλάνο του είχε τον οικογενειακό θυρεό, ένα άλογο που στέκεται στα πίσω πόδια του. Αυτό χρησιμοποίησε ο Enzo Ferrari ως έμβλημα για την εταιρεία του.

Το 1920 αρχίζει να συμμετέχει σε αγώνες με την Alfa Romeo 40/60 και τερματίζει στη δεύτερη θέση. Το 1923 θα κερδίσει στο Grand Prix του Savio όπου και θα γνωρίσει τους γονείς του Francesco Baracca, γνωστού πιλότου της εποχής, ο οποίος έχασε τη ζωή του τον Ιούνιο του 1918. Η μητέρα του, Κόμησσα Paolina Biancoli, έδωσε στον Ferrari τον θυρεό της οικογένειας, ένα άλογο που στέκεται στα πίσω πόδια του. Τού είπε να το χρησιμοποιήσει στα αυτοκίνητα με τα οποία συμμετέχει στους αγώνες για να του φέρνει τύχη. Έτσι, έπειτα από λίγα χρόνια, το «Cavallino Rampante» έγινε το πιο αναγνωρίσιμο, ποθητό και θρυλικό σήμα στην ιστορία της αυτοκίνησης.

Το 1923, ο Ferrari θα πείσει τον ικανότατατο σχεδιαστή Vittorio Jano να φύγει από την FIAT και να πάει στην Afla Romeo για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του, αντικαθιστώντας τον Giuseppe Merosi. Το 1924, ο Enzo θα είναι από τους ιδρυτές της εφημερίδας «Corriere dello Sport» και θα παραμείνει στο έντυπο ως το 1926. Τη χρονιά αυτή (σημ.: 1924) του απονέμεται ο τίτλος του «Ιππότη του Ιταλικού Στέμματος» («Cavaliere dell'Ordine della Corona del Regno d'Italia») και το 1927 ο τίτλος του «Commendatore» («Ταξιάρχη του Στέμματος») για την προσφορά του στη χώρα του μέσω των αγώνων αυτοκινήτων. Ο Ferrari θα γίνει γνωστός με αυτό το προσωνύμιο: «Il Commendatore».

Συνεχίζει να εργάζεται για την Alfa Romeo ως οδηγός αγώνων, αλλά και ως αγωνιστικός διευθυντής αργότερα. Στις 5 Ιουνίου 1927 κερδίζει στο πρώτο «Circuito di Modena» με μία 6C 1500 Super Sport, κάτι που θα επαναλάβει και στις 20 Μαΐου 1928.

Alfa Romeo 8C «Scuderia Ferrari».

Στις 16 Νοεμβρίου 1929 -ενώ έχει ξεσπάσει το μεγάλο «κράχ» στις ΗΠΑ- ο Enzo Ferrari δείπνησε στη Μπολόνια, στο «Casa del Fascio», με τα αδέρφια Augusto και Alfredo Caniato, γνωστούς κλωστοϋφαντουργούς από τη Ferrara, καθώς και με τον Mario Tadini, έναν ευκατάστατο ερασιτέχνη οδηγό αγώνων.

Στο τέλος της βραδιάς είχε αποφασιστεί η σύσταση της «Scuderia Ferrari» με αρχικό ποσό 200.000 ιταλικές λίρες. Πρόεδρος της αγωνιστικής ομάδας ορίστηκε ο Alfredo Caniato, ενώ ο Ferrari ανέλαβε τη θέση του Αγωνιστικού Διευθυντή. Στόχος τους ήταν να δώσουν την ευκαιρία σε νέους οδηγούς να λάβουν μέρος σε αγώνες και να διακριθούν, όσο το δυνατόν. Η ομάδα θα εξακολουθούσε να είχε δεσμούς με την Alfa Romeo, καθώς τα περισσότερα μέλη της συμμετείχαν με 8C.

O Enzo Ferrari με τον γιο του Piero.

Υπό την καθοδήγηση του Ferrari, στην ομάδα εντάχθηκαν περισσότεροι από 40 οδηγοί, κάποιοι ιδιαίτερα ξεχωριστοί, όπως ο Tazio Nuvolari.

Ο Enzo, ο οποίος τοποθέτησε για πρώτη φορά το «Cavallino Rampante» στο αμάξωμα των αγωνιστικών αυτοκινήτων, εξακολούθησε να συμμετέχει σε αγώνες χωρίς να επιτύχει κάποια σημαντική διάκριση. Αυτό συνέβη έως το 1932, όταν γεννήθηκε ο γιος του Dino. Τότε σταμάτησε την αγωνιστική του καριέρα. Στις 22 Μαΐου 1945 γεννήθηκε ο Piero Ferrari, o γιος που ο Enzo απέκτησε με την ερωμένη του Lina Lardi. Λόγω της ιταλικής νομοθεσίας, ο Piero αναγνωρίστηκε και τυπικά ως γιος του το 1978, έπειτα από το θάνατο της συζύγου του Laura.

Η δημιουργία της Auto Avio Costruzioni

O Enzo συνέχιζε να εργάζεται στην Alfa Romeo αλλά η ενασχόλησή του με την αγωνιστική ομάδα ανέδειξε το ταλέντο που είχε ως διοικητικό στέλεχος. Η οικονομική κρίση που επικρατούσε εκείνη την περίοδο ανάγκασε τους ανθρώπους της εταιρείας να απολύσουν, ουσιαστικά, τον Ferrari (όπως παραδέχτηκε ο ίδιος ότι συνέβη), στο πλαίσιο περικοπών.

Αυτό έγινε το 1939 και ο Enzo υπέγραψε ότι δεν θα χρησιμοποιήσει το όνομά του σε κάποια αγωνιστική ομάδα για μια περίοδο τεσσάρων ετών.

Η Auto Avio Costruzioni 815 (ACC 815) είναι το πρώτο αγωνιστικό αυτοκίνητο που κατασκεύασε ο Ferrari το 1940. Κάποιοι την θεωρούν ως την πρώτη ανεπίσημη Ferrari.

Ο Enzo Ferrari, πλέον, είχε γίνει γνωστός στην Ιταλία. Αποφασίζει να μετακομίσει στη Modena και να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία την οποία ονομάζει «Auto Avio Costruzioni» («ACC») και αρχίζει να κατασκευάζει τμήματα αεροσκαφών για λογαριασμό της ιταλικής αεροπορίας.

Τον Δεκέμβριο του 1939, ο Alberto Ascari επισκέπτεται τον Ferrari και του ζητά να φτιάξει δύο αγωνιστικά αυτοκίνητα, ένα γι’ αυτόν και ένα για τον φίλο του ονόματι Lotario Rangoni Machiavelli. Ο Ferrari συμφωνεί και εντός τεσσάρων μηνών δημιουργεί την Auto Avio Costruzioni 815, την οποία παρουσιάζει τον Απρίλιο του 1940. Είναι το πρώτο αγωνιστικό αυτοκίνητο που κατασκεύασε ο Enzo και θεωρείται η πρώτη ανεπίσημη Ferrari. Η ονομασία της (σημ.: 815) προέρχεται από τον οκτακύλινδρο κινητήρα της και τον κυβισμό του (1.500 cc). Από τα δύο οχήματα, έχει διασωθεί μόνο το ένα, αυτό που οδηγούσε ο Ascari.

Η Ferrari

H Ferrari 125 S. Το πρώτο αυτοκίνητο στην ιστορία της εταιρείας.

To 1943, o Enzo Ferrari μεταφέρει την έδρα της εταιρείας του στο Maranello. Οι εγκαταστάσεις της θα βομβαρδιστούν από τους Συμμάχους στις 4 Νοεμβρίου 1944, αλλά και τον Φεβρουάριο του 1945, όμως ο Ferrari θα τις ξαναφτιάξει. Η «Scuderia Ferrari» δημιουργείται και αποφασίζεται να κατασκευάζει και αυτοκίνητα για πελάτες της, όχι μόνο αγωνιστικά.

Το πρώτο μοντέλο της που φέρει το επίθετο του Enzo είναι η Ferrari 125 S. Παρουσιάστηκε στις 11 Μαΐου 1947 και είχε V12 κινητήρα 1.500 cc που απέδιδε 118 PS. Ήταν ο πρώτος κινητήρας που δημιούργησε ο Ferrari, έχοντας ως συνεργάτη τον Gioacchino Colombo.

Από τότε, και για δεκαετίες, δεν νοούνταν μία Ferrari χωρίς κινητήρα αυτής της διάταξης (V12).

O José Froilán González θα κερδίσει στο Grand Prix του Silverstone τον Μάιο του 1950. Ήταν η αρχή της μοναδικής πορείας της Ferrari στν θεσμό.

To πάθος του Enzo Ferrari για τους αγώνες ήταν αυτό που καθοδηγούσε την επιχειρηματική του δράση και τις αποφάσεις του. Στις 21 Μαΐου 1950, η Ferrari συμμετέχει στο πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Formula 1 ενώ στις 14 Ιουλίου του 1951 θα κερδίσει το πρώτο Grand Prix στη ιστορία της, με τον José-Froilán González. Ο πληθωρικός Αργεντινός θα τερματίσει εμπρός από τον συμπατριώτη του Juan-Manuel Fangio, οποίος συμμετείχε με Alfa Romeo. Εκείνη την ημέρα, ο Enzo βρισκόταν στο γραφείο του, στο Maranello. Μετά τον τερματισμό, ο επικεφαλής της ομάδας τού τηλεφώνησε για να του ανακοινώσει το αποτέλεσμα. Τότε, ο Ferrari που είχε εργαστεί για χρόνια στην Alfa Romeo, ένιωσε χαρμολύπη την οποία αργότερα εξέφρασε ως εξής: «Έκλαιγα από χαρά. Όμως, τα δάκρυα από τον ενθουσιασμό μου ήταν και δάκρυα θλίψης καθώς σκέφτηκα: ‘‘σήμερα, σκότωσα τη μητέρα μου’’».

Ο Niki Lauda έχει τη δική του ιστορία με τη Ferrari. Συμμετείχε στη Formula 1 με την ιταλική ομάδα από το 1974-1977. Το 1976, στο Grand Prix του Nürburgring, είχε το ατύχημα που παραλίγο να του κοστίσει τη ζωή.

Η απαράμιλλη ιστορία της Ferrari στους αγώνες είχε αρχίσει. Ίσως και ο ίδιος ο Enzo να μην είχε φανταστεί πόσο μεγάλη και μυθική θα γινόταν η πορεία της στον χρόνο και πόσο ξεχωριστή θα γινόταν η εταιρεία του. Το 1952 θα κατακτήσει το πρώτο της Πρωτάθλημα Κατασκευαστών με οδηγό τον Alberto Ascari. Η Ferrari είναι η μόνη ομάδα που συμμετέχει στη Formula 1 αδιαλείπτως και έχει κατακτήσει 16 Παγκόσμιους τίτλους έως τώρα. Εκτός του κορυφαίου θεσμού του παγκόσμιου Motorsport, η Ferrari συμμετείχε και συμμετέχει σε αγώνες ταχύτητας και σε αγώνες αντοχής, σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Ο Michael Schumacher είναι ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια στην αγωνιστική ιστορία της Ferrari. Ο Γερμανός πιλότος ήταν στην ομάδα από το 1996-2006 και κατέκτησε τους πέντε από τους συνολικά επτά Παγκόσμιους Τίλους Οδηγών της καριέρας του (2000-2004). Με αυτόν, η Ferrari κατέκτησε έξι συνεχόμενα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Κατασκευαστών (1999-2004).

Όμως, δεν ήταν όλα θετικά. Ο έντονος χαρακτήρας του Ferrari και η επιδίωξή του να έχει διαρκώς τον έλεγχο σε οτιδήποτε δημιούργησαν προβλήματα στην εταιρεία. Όσοι τον έζησαν από κοντά τον χαρακτηρίζουν απόλυτο και δύσκολο χαρακτήρα. Έτσι, το 1969 η FIAT θα αποκτήσει το 50% της Ferrari αλλά στη συμφωνία προβλεπόταν ότι ο Enzo θα είχε την απόλυτη δικαιοδοσία στη λήψη αποφάσεων μέχρι τον θάνατό του.

Enzo Ferrari. 1898-1988.

Στις 14 Αυγούστου 1988, ο Enzo Ferrari θα περάσει στο πάνθεον της Ιστορίας, σε ηλικία 90 ετών. Πρόλαβε να δει την εταιρεία του (η οποία, το 1957, από «Scuderia Ferrari» μετονομάστηκε σε «Auto Costruzioni Ferrari») να γίνεται η κορυφαία στον κόσμο, να είναι σεβαστή, να είναι σημείο αναφοράς. Ήθελε τα αυτοκίνητα που φέρουν το όνομά του όχι απλώς να είναι τα ταχύτερα και τα ομορφότερα αλλά να αποπνέουν και να δημιουργούν πάθος. Αυτό επιδίωκε ο ίδιος και με αυτό έζησε τη ζωή του.

Κάποτε ρωτήθηκε τι είναι γι’ αυτόν το πάθος και απάντησε με τον χαρακτηριστικό τρόπο του: «Non si può descrivere la passione, la si può solo vivere».