3/7/2025
Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή της ιστορίας του. Έχοντας κλείσει 50 χρόνια από την ίδρυσή του, στοχεύει πια στο να κερδίσει κοινό, να μπει σε νέες αγορές, να το μάθει περισσότερο ο κόσμος.
Η Ελλάδα είναι το σπίτι του ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις, ενός εκ των πιο διάσημων και ιστορικών αγώνων του WRC, με τη χώρα μας να έχει συμβόλαιο (κι άρα θέση στο καλεντάρι) ως και το 2027.
Ωστόσο, τα πράγματα κινούνται με φρενήρεις ρυθμούς και η συνέντευξη που έκανε το Car and Driverμε τον event director του θεσμού, Simon Larkin, ήταν εξαιρετικά διαφωτιστική ως προς τα άμεσα πλάνα του promoter, αλλά και τους στόχους του.
Βρεθήκαμε με τον Αυστραλό αξιωματούχο του WRC στο hospitality του promoter στο service park της Λαμίας για μία συζήτηση που είχε χρονικό όριο 10 λεπτών (ένεκα των υποχρεώσεων του κ. Larkin), αλλά κατέληξε σε μία 40λεπτη κουβέντα εφ' όλης της ύλης.
Έκανα μια βόλτα στο rally village, και είδα τόσους πολλούς ανθρώπους, οικογένειες, παιδιά, νέους. Είναι αυτός ο στόχος του πρωταθλήματος; Να φέρει άπαντες κοντά στα ράλι και τις ειδικές διαδρομές;
Η στάση μας για ολόκληρο το πρωτάθλημα και για κάθε μεμονωμένη διοργάνωση είναι να τις κάνουμε διοργανώσεις μαζικής συμμετοχής. Νομίζω ότι γύρω στο 50% των αγώνων του WRC δεν πωλούνται εισιτήρια. Ξέρετε, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι οι εκδηλώσεις να είναι ανοικτές, προσβάσιμες, φιλικές, πραγματικά υψηλού επιπέδου. Θέλουμε να είναι ανοιχτές σε οικογένειες.
Μας αρέσει η ιδέα ότι ο κόσμος έρχεται και ότι διασκεδάζει επειδή μπορεί να το κάνει στον ελεύθερο χρόνο του. Μπορούν να το κάνουν με τον τρόπο που τους ταιριάζει, είτε πρόκειται να έρθουν στο service park, είτε να πάνε σε μια ΕΔ, ή αυτό που είδαμε την Πέμπτη στην Αθήνα με μια υπερειδική που φέρνει το άθλημά μας σε όλους και τους επιτρέπει να έχουν πρόσβαση στο άθλημα ακόμα και στο Ζάππειο. Είναι ίσως το πιο γνωστό μέρος της Αθήνας για κάθε Έλληνα. Έτσι, αν κάποιος ήθελε να έρθει και να βιώσει την εμπειρία του ράλι και την εμπειρία του WRC, ήξερε ακριβώς πού να πάει.
Το άθλημά μας δεν είναι τόσο προσιτό, δεν μπορεί κανείς να το δει σε ένα γήπεδο, πρέπει να πάει στο βουνό. Το διαδίκτυο και το Google Maps έχουν κάνει τα πράγματα πολύ πιο εύκολα από ό,τι ήταν ακόμη και πριν από δέκα χρόνια. Αλλά η μαζική συμμετοχή είναι αυτό που επιδιώκουμε. Να κρατάμε τις εκδηλώσεις μας ανοιχτές.
Επομένως, πού πιστεύετε ότι βρίσκεται το WRC αυτή τη στιγμή όσον αφορά την αναγνωρισιμότητα;
Είναι μια δίκαιη ερώτηση. Είμαστε το δεύτερο μεγαλύτερο μηχανοκίνητο άθλημα τεσσάρων τροχών στον κόσμο, όσον αφορά το κοινό, τόσο σε ό,τι αφορά τους θεατές που έρχονται στις ΕΔ, αλλά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οπότε νομίζω ότι τα πάμε καλά, αλλά ξέρουμε επίσης ότι μπορούμε να τα πάμε καλύτερα.
Ξέρετε, πρέπει να αναπτύξουμε πολύ περισσότερο τα αφηγήματα. Μία από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στο WRC είναι ότι ιδιαίτερα, ας πούμε, η σχέση μεταξύ των οδηγών μας δεν είναι σαν τους αγώνες πίστας. Δεν είναι ένα σπορ όπου υπάρχουν δύο ομάδες η μία εναντίον της άλλης. Αυτοί οι τύποι είναι ενάντια στο χρόνο.
Οπότε ξέρουν ότι δεν πολεμούν πραγματικά ο ένας τον άλλον. Παλεύουν, αλλά όχι στο βαθμό που, ας πούμε, σε ένα άλλο αγώνισμα πίστας ή μηχανοκίνητου αθλητισμού όπου συγκρούονται μεταξύ τους ή έχουν αντίκτυπο ο ένας στον άλλο. Έτσι, μερικές φορές, ξέρετε, αυτό το επίπεδο έντασης μεταξύ των οδηγών μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί, και ξέρουμε ότι αυτό είναι το επίκεντρο των περισσότερων ιστοριών.
Είναι η ανταγωνιστική ένταση. Υπάρχουν αντιπαλότητες μεταξύ ομάδων αντιπαλότητες μεταξύ teammates και νομίζω ότι εκεί είναι που μπορούμε να αναπτύξουμε λίγο περισσότερο τις προσωπικότητες των οδηγών.
Μιλώντας για ιστορίες, έχετε σκεφτεί ποτέ να κάνετε μία σειρά στα πρότυπα του Drive to Survive ώστε να προσελκύσετε κοινό;
Ναι, και μάλιστα ήδη έχουμε μια σειρά τώρα. Την περασμένη σεζόν είχαμε τη σειρά ‘More than Machine’, η οποία περιστρεφόταν γύρω από την M-Sport. Φέτος αυτό έχει εξελιχθεί σε μια μεγαλύτερη σειρά και στην πραγματικότητα περιλαμβάνει όλες τις ομάδες σε συνεργασία με την εταιρεία Safety Cultute. Θα ξεκινήσει νομίζω τον Οκτώβριο, και θα προβάλλεται στο YouTube και σε τηλεοπτικά κανάλια. Το storytelling είναι που ψάχνουμε.
Όσον αφορά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και το πόσο μπορείτε να κερδίσετε ένα νέο μέρος του κοινού από αυτό, ποια είναι η στρατηγική που ακολουθείτε;
Πρέπει να διευρύνουμε το κοινό μας. Έχουμε μια πολύ πιστή βάση σκληροπυρηνικών fans και πρέπει να βρούμε και νεότερους οπαδούς για το πρωτάθλημά μας. Έχουμε δει αύξηση στη νεότερη δημογραφική ομάδα που το παρακολουθεί, αλλά πιστεύουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε αυτή την ανάπτυξη.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το κλειδί για αυτό ως εταιρεία επενδύσαμε αρκετά μεγάλα ποσά στον Martins Sesks πέρυσι, για να τον φέρουμε από το ERC. Αναγνωρίσαμε το ταλέντο του, αλλά αναγνωρίσαμε επίσης το νεαρό της ηλικίας του και την προσωπικότητά του, και ο τρόπος που ασχολείται με τους οπαδούς, είναι ελκυστικός για εμάς ως πρωτάθλημα. Έτσι, όταν αποφασίσαμε να τον φέρουμε και να τον ανεβάσουμε στο WRC, αυτό έγινε όχι μόνο με γνώμονα το ταλέντο του, αλλά και το πώς μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε νέες προσωπικότητες μέσα στο άθλημα. Και επιστρέφω σε αυτό. Έχει να κάνει με τις προσωπικότητες και αυτό είναι που ψάχνουμε. Ξέρετε, είμαστε σε συζητήσεις με μερικούς άλλους οδηγούς που έχουμε βάλει στο στόχαστρο για αυτό.
Αλλά και πάλι, για να τους υποστηρίξουμε άμεσα για να τους ανεβάσουμε στο κορυφαίο επίπεδο, βλέπουμε την απήχησή τους σε μια νέα γενιά οπαδών. Οπότε πρόκειται για μια πολύ συγκεντρωμένη προσπάθεια
Πριν μία δεκαετία, αν κάποιος ήθελε να ξέρει τι γίνεται σε ένα ράλι, έπρεπε να περιμένει το βράδυ κάποιο κανάλι να δείξει τα highlights. Πλέον όλα προβάλλονται ζωντανά και αδιάκοπα. Πόσο σας βοήθησε αυτή η απόφαση, και πόσο δαπανηρή είναι τελικά για τον promoter;
Είμαστε μια κοστοβόρα, μεγάλη επιχείρηση. Είμαστε πάνω από 100 άτομα προσωπικό σε κάθε ράλι και μετά έχουμε περίπου 25 ή 30 στη βάση παραγωγής μας στο Ελσίνκι. Αλλάζουμε αυτή την κατανομή αρκετά. Πραγματοποιούμε τα περισσότερα ράλι τώρα με παραγωγή από το Ελσίνκι, οπότε προσπαθούμε να μειώσουμε αυτόν τον αριθμό. Αλλά αυτό που έγινε όταν αρχίσαμε να κάνουμε κάθε ΕΔ ζωντανά το 2018, το κάναμε επειδή θέλαμε να κάνουμε το άθλημα πιο προσιτό. Ξέρετε, είμαστε ένα δύσκολο σπορ όχι μόνο από αθλητική άποψη, αλλά και λόγω της απόστασης που καλύπτουμε και των χρονοδιαγραμμάτων μας. Ξεκινήσαμε να προβάλουμε τα πάντα ζωντανά επειδή είδαμε την ευκαιρία να προσφέρουμε ψυχαγωγία όλη την ημέρα στους φιλάθλους.
Όταν ξεκινήσαμε ήμασταν αρκετά πρωτοπόροι τότε για να κάνουμε τη δική μας πλατφόρμα OTT, ακόμη και οι ραδιοτηλεοπτικοί μας συνεργάτες είδαν ότι ήταν πολύ σημαντικοί για εμάς. Οι συνεργάτες μας στην τηλεοπτική κάλυψη είναι πιο σημαντικοί από τη δική μας πλατφόρμα OTT. Το είδαν ως μια μικρή απειλή όμως αυτό, επειδή είναι πολύ δύσκολο για έναν ραδιοτηλεοπτικό φορέα το 2018 να προβάλλει όλο το περιεχόμενο που θα κάναμε εμείς. Αλλά από το 2019 ακόμα, υπήρξε μια σημαντική αλλαγή στη στάση των broadcaster. Το γεγονός ότι κάναμε όλες τις διαδρομές σε ζωντανή μετάδοση ήταν ένα πραγματικό όφελος γι' αυτούς, καθώς είχαν διασκεδαστικό περιεχόμενο υψηλής αξίας για να αφιερώσουν είτε ένα ολόκληρο κανάλι, επειδή πολλοί από αυτούς είναι πολλαπλές πλατφόρμες, η BT στο Ηνωμένο Βασίλειο το ESPN.
Δεν ήταν μόνο περιεχόμενο υψηλής παραγωγικής αξίας, αλλά μπορούσαν είτε να αφιερώσουν ένα ολόκληρο κανάλι σε αυτό, είτε να δείξουν μεμονωμένες ΕΔ. Θα μπορούσαν ίσως να δείξουν μία ΕΔ, ενδιάμεσα να δείξουν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα και μετά να δείξουν την επόμενη ΕΔ.
Η τυραννία της απόστασης που ακολουθεί αυτό το άθλημα δημιουργεί φυσικά τις δικές της τεχνικές προκλήσεις και, ξέρετε, πολλές από τις τεχνολογίες που χρησιμοποιούμε εδώ, έπρεπε να τις εφεύρουμε μόνοι μας. Ακόμα και οι κάμερες που έχουμε στο cockpit είναι μοναδικές, Χθες είχε 38 βαθμούς Κελσίου, και πριν από μερικούς μήνες, ήμασταν στη Σουηδία με -20 βαθμούς. Αυτό που περνούν αυτά τα αυτοκίνητα και τα πληρώματα μέσα σε αυτά, τα ίδια περνά και κάθε κομμάτι της τεχνολογίας που φέρουν.
Συχνά πρέπει να παράξουμε περιεχόμενο τα αυτοκίνητα βρίσκονται 100 χιλιόμετρα μακριά, ενώ υπάρχει η προσδοκία ότι θα το κάνουμε με άψογη εικόνα HD, και φυσικά δεν είναι εύκολο. Αλλά είμαστε πολύ ευχαριστημένοι και περήφανοι για το πώς το έχουμε εξελίξει και αναπτύξει την τεχνολογία και την παραγωγή μας.
Θυμάμαι όταν το Ράλλυ Ακρόπολις έκανε ένα είδος ανασκόπησης στο τέλος της χρονιάς, μιλούσατε για το ποιες αγορές ήταν οι πιο δυνατές για το πρωτάθλημα. Ποιες είναι οι ισχυρότερες αγορές σας τώρα και πού βρίσκεται η Ελλάδα ανάμεσα σε αυτές;
Η Ελλάδα είναι στο top 10 για εμάς. Αν κοιτάξουμε τις αγορές μας, προφανώς εκείνες στις οποίες έχουμε ράλι είναι σημαντικές. Στη συνέχεια, έχουμε άλλες αγορές που έχουν επίσης ισχυρές συμφωνίες τηλεοπτικής μετάδοσης. Οι τρεις κορυφαίες αγορές μας είναι η Φινλανδία μαζί με τη Σουηδία, διότι έχουν τον ίδιο broadcaster, έπειτα είναι οι ΗΠΑ και ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Εσθονία με τον Ott Tanak έχει μεγάλο κομμάτι της «πίτας», όπως και η Γαλλία. Ξέρετε, έχουμε το Ράλι Μόντε Κάρλο, έχουμε το Canal+ ως τον μακροχρόνιο και πολύ αφοσιωμένο ραδιοτηλεοπτικό μας φορέα.
Μιας κι αναφέρατε τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, ποια ράλι βλέπετε να εντάσσονται στο καλεντάρι; Είναι κοντά στο να μπει η Αμερική;
Οι ΗΠΑ είναι ο νούμερο ένα στόχος μας για το επόμενο έτος. Είμαστε κοντά στο να έχουμε ράλι εκεί το 2026. Η Γαλλία όχι τόσο πολύ, καθώς το Ράλι Μόντε Κάρλο διεξάγεται ουσιαστικά στη Γαλλία.
Συνολικά βρισκόμαστε σε ενεργές συζητήσεις με περίπου 14 διαφορετικές χώρες. Βασικό για εμάς είναι να διατηρήσουμε δύο ράλι στη Νότια Αμερική. Θα θέλαμε πολύ να επιστρέψουμε στην Αργεντινή και αυτό είναι συναρπαστικό. Έπειτα υπάρχει η Ινδονησία, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία.
Όσον αφορά την Κύπρο;
Το 2021 πέρασα πολύ χρόνο εκεί για να την επαναφέρω στο καλεντάρι, και τώρα τη βλέπουμε ως μια ευκαιρία για το ERC, επειδή θα θέλαμε να διοργανώσουμε ένα κοινό πρωτάθλημα Μέσης Ανατολής μαζί με το ευρωπαϊκό. Οπότε αυτό είναι μια συναρπαστική ιδέα για εμάς και γι' αυτούς.
Η άλλη βασική αγορά για το WRC είναι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Βρετανικές Νήσοι, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιρλανδία. Μας «ξέφυγε» αυτή η αγορά.
Έχουμε πολύ περισσότερες ευκαιρίες για ράλι σε περισσότερες χώρες από όσες κενές θέσεις στο πρόγραμμα κι αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα. Είναι ένα καταπληκτικό πρόβλημα, για να είμαστε ακριβείς.
Για την Ελλάδα, αυτό που θα έλεγα είναι ότι οι διαπραγματεύσεις μας κάθε φορά με την ελληνική κυβέρνηση είναι γρήγορες και σε καλό κλίμα, γιατί θεωρούμε (και αυτή είναι η γοητεία του πρωταθλήματός μας) ότι παρέχουμε φανταστική αξία.
Μπορούμε να αποδείξουμε τι αξία προσφέρουμε, καθώς έχουμε κάνει μια σειρά από στατιστικές μελέτες και έρευνες σχετικά με τα ράλι που δείχνουν την ξεκάθαρη αξία του τι μπορεί να έχει ένα event του WRC. Μελετήσαμε τρεις εκδηλώσεις πέρυσι στη Λετονία, την Πολωνία και το Ράλι Κεντρικής Ευρώπης και η μέση άμεση οικονομική αξία, δηλαδή τα πραγματικά χρήματα που εισέρρευσαν στην περιοχή υποδοχής ή την πόλη υποδοχής ήταν 45.000.000 ευρώ.
Σε σύγκριση με τα χρήματα που προέρχονται από τις περισσότερες κυβερνήσεις ή περιφέρειες ή τουριστικούς φορείς, αυτή είναι μια πολύ, πολύ, πολύ αποτελεσματική δαπάνη κρατικών χρημάτων όσον αφορά την αναλογία των άμεσων χρημάτων που επιστρέφουν.
Πέρυσι υπογράψατε ένα δεκαετές συμβόλαιο με τη Σαουδική Αραβία για να βρίσκεται στο WRC, και πρόσφατα είχατε και το test event εκεί. Πώς κύλησαν τα πράγματα;
Το test event ήταν μια πρόκληση. Αυτό που συμβαίνει στη Σαουδική Αραβία είναι ότι εκεί δεν διεξάγονται καθόλου αγώνες ράλι.
Οπότε δεν υπάρχουν άνθρωποι με εμπειρία ή κάποιοι που έχουν συνηθίσει σε εθνικά ή περιφερειακά πρωταθλήματα. Οπότε το χτίζουμε από το μηδέν. Αυτό σημαίνει ότι εκπαιδεύουμε τους πάντες από το μηδέν, και εννοώ τους πάντες, σε κάθε επίπεδο.
Η Saudi Motorsport Company έχει μεγάλη φήμη στη διοργάνωση εκδηλώσεων. Το grand prix στο οποίο έχω πάει μερικές φορές είναι φανταστικό. Ξέρετε, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε μια οργάνωση εκεί για να τη χρησιμοποιήσουμε ως εφαλτήριο για τα ράλι στο σύνολό τους σε όλη τη Μέση Ανατολή. Οπότε πρέπει να κάνουμε τα πάντα από το μηδέν.
Ήταν μια πρόκληση, αλλά ο λόγος για τον οποίο κάνουμε αυτά τα δοκιμαστικά ράλι είναι για να βρούμε τις «τρύπες» που προκύπτουν και να τις καλύψουμε. Δεν είναι για να τα χαρακτηρίσουμε επιτυχημένα ή αποτυχημένα. Είναι για να εντοπίσουμε και να απομονώσουμε σε πραγματικό χρόνο τα πράγματα που πρέπει να βελτιωθούν, και βρήκαμε πολλά από αυτά. Έχουμε φέρει πολλούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο να συνεισφέρουν. Νομίζω ότι το Νοέμβριο θα είναι 55 άτομα από άλλα ράλι.
Έχουμε διαλέξει πολλούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο από μερικούς από τους καλύτερους ανθρώπους από τα καλύτερα ράλι. Στόχος μας είναι να αφήσουμε όλα όσα ξέρουν και μπορούν να μεταλαμπαδεύσουν στους ανθρώπους στη Σαουδική Αραβία. Και αυτό πάρει περίπου δύο χρόνια. Αλλά είναι πρόθυμοι, μαθαίνουν, εργάζονται σκληρά, πολύ σκληρά. Είναι επτά από αυτούς εδώ αυτό το Σαββατοκύριακο [σ.σ. στη Λαμία].
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, προφανώς το συμβόλαιο διαρκεί μέχρι το 2027. Έχετε ξεκινήσει συνομιλίες σχετικά με την ανανέωση του συμβολαίου;
Θα αρχίσουμε συζητήσεις από του χρόνου. Με ράλι όπως η Ελλάδα, οι διαπραγματεύσεις μας, σε αυτή την περίπτωση, με τους αρμόδιους φορείς της κυβέρνησης είναι πάντα αρκετά εύκολες και φιλικές, επειδή πιστεύω ότι αποδεικνύουμε την αξία μας. Η ιστορία μας με την Ελλάδα έχει δείξει ότι θέλουμε πάντα να έχουμε συμβόλαια 2-3 ετών. Τώρα μένουν δύο χρόνια ακόμα. Πιστεύω πως είμαστε στην ίδια σελίδα και σε 12 μήνες θα ανακοινώσουμε παράταση της συνεργασίας μας. Το να επαναφέρουμε αυτό το ράλι το 2021 ήταν νομίζω μια περήφανη στιγμή για εμάς ως πρωτάθλημα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Tanak για τη νίκη του στο ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις: «Δεν ήμουν σίγουρος ότι θα μπορούσα να τερματίσω»
WRC: Οι βαθμολογίες μετά το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις - Ο Tanak ψαλιδίζει τη διαφορά από τον Evans
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
_77761_445433_type13129.jpg "Peugeot 2008: Οι πληροφορίες για την 3η γενιά του δημοφιλούς SUV - Πότε παρουσιάζεται")
