Ράλλυ Ακρόπολις: Τρία εμβληματικά τοπόσημα στην ιστορία του εθνικού μας αγώνα (photos)


Ως τοπόσημο ορίζεται ένα χαρακτηριστικό σημείο αναφοράς σε μία περιοχή ή σε έναν τόπο. Και το Ράλλυ Ακρόπολις βρίθει από τέτοια!

  • ΤΟΥ ΘΩΜΑ Κ. ΕΥΘΥΜΙΟΥ - ΦΩΤ.: ΑΡΧΕΙΟ ΚΑΚΟΛΥΡΗ
  • 20/6/2025

Αναζητώντας «εξηγήσεις» ή ερμηνείες για τον νεολογισμό «τοπόσημο», όλες οι εγκυκλοπαίδειες, έντυπες ή ηλεκτρονικές, σε κάθε γλώσσα, ορίζουν ως τοπόσημο ένα σημείο αναφοράς. Ένα αντικείμενο ή χώρο που αναφέρεται σε έναν συγκεκριμένο τόπο και για κάποιον λόγο χαρακτηρίζει μία ιστορία, μία θεματική ενότητα, ένα γεγονός, μία μνήμη, ή μία «βάση» εκδηλώσεων.

Φυσικά, αυτός που «δημιουργεί» ένα τοπόσημο είναι ο άνθρωπος, για τον οποίο όλα τα παραπάνω κάτι σημαίνουν. Τα τοπόσημα είναι, με άλλα λόγια, «μνημεία» που συνδέονται άμεσα με ένα γεγονός ή με έναν τόπο και η σημειολογική τους δύναμη είναι τόσο μεγάλη, ώστε συχνά, ακόμα και αν έχουν πάψει να υπάρχουν, εξακολουθούν να λειτουργούν ως σύμβολα δηλωτικά μιας εποχής, μιας κοινωνίας ή ενός συνόλου αφηρημένων αρχών και αξιών. Τα τοπόσημα του Ράλλυ Ακρόπολις περιλαμβάνουν μία τεράστια παλέτα: συναριθμούνται στο πλαίσιό της Ειδικές Διαδρομές, πόλεις ή χωριά, εγκαταστάσεις, οικισμούς, χώρους λατρείας, γεωγραφικές αναφορές, κ.ο.κ.

Και όπως πολύ χαρακτηριστικά αναφέρεται «εις τας γραφάς», όλα αυτά τα τοπόσημα του αγώνα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την «ακροπολική» ιστορία. Και κρύβουν μέσα τους μία ή πολλές ιστορίες. Κι εμείς εδώ θα παρουσιάσουμε τρία, από τα πάρα πολλά, εμβληματικά τοπόσημα, γράφοντας και για την ιστορία τους. Τα «Μετέωρα», η πλέον πολυφωτογραφημένη για το σπάνιας δυναμικής φόντο Ειδική Διαδρομή, με τα μοναστήρια στους βράχους, είναι το πρώτο τοπόσημο που ανοίγει αυτήν εδώ την ενότητα. Ακολουθεί ο «Ταρζάν», ο «ερημίτης», που ονοματοδότησε μία ολόκληρη περιοχή της Ρούμελης και μία από τις πλέον διάσημες Ειδικές Διαδρομές στον κόσμο. Και κλείνουμε με τον Γαλατά, το μικρό ψαροχώρι της Αργολίδας, εκεί όπου άτυπα ολοκληρωνόταν τα εξαντλητικά πενταήμερα «Ακρόπολις» των 45 και πλέον Ειδικών Διαδρομών, από το λιμανάκι του οποίου έφευγε το φέριμποτ για να μεταφέρει τα εξαντλημένα πληρώματα και τα ταλαιπωρημένα αυτοκίνητα στην Αθήνα για τον τερματισμό.

«Μετέωρα»

Βρισκόμαστε στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και τα «θηρία» του Group B κυριαρχούν στην παγκόσμια σκηνή των ράλι. Οι φωτογραφίες με τις πλαγιολισθήσεις είναι «must» και η Ειδική Διαδρομή των «Μετεώρων», με το πολύ καλής ποιότητας οδόστρωμα και φόντο την Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου να βρίσκεται στην κορυφή του βράχου, σημασιοδοτεί διαχρονικά μία από τις Ειδικές Διαδρομές που έδωσαν μία από τις πλέον αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες στην ιστορία του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Μάλιστα, μετά την αντίστοιχη φωτογραφία της εκκίνησης του αγώνα με φόντο τον Παρθενώνα, οι φωτογραφίες των «Μετεώρων» είναι διαχρονικά οι πλέον αντιπροσωπευτικές για το Ράλλυ Ακρόπολις.

Για να φτάσει κάποιος εκεί, στην ανοιχτή αριστερή στροφή την οποία ακολουθούσε ήπια δεξιά στο περιβόητο γεφυράκι, χρειαζόταν να παρκάρει στον περιφερειακό ασφάλτινο δρόμο πρόσβασης των μοναστηριών, πράγμα που σήμαινε ότι είχες αρκετό περπάτημα για να φτάσεις σε αυτό το σημείο. Αποκαλέστηκε «περιβόητο γεφυράκι» αυτό που ακολουθούσε ως γωνία λήψης από την εικόνα που βλέπετε, γιατί εκεί διεξάγονταν ομηρικές μάχες μεταξύ φωτογράφων και τηλεοπτικών συνεργείων για μία καλή θέση. Οι καβγάδες τού συνεργείου του BBC με Ιταλούς και Έλληνες φωτογράφους τα χρόνια εκείνα ήταν ένα γεγονός που οδηγούσε συχνά στην παρέμβαση των αστυνομικών για ηρεμήσουν τα πνεύματα.

Και κάθε χρονιά τα ίδια… Βλέπετε, η Ειδική Διαδρομή «Μετέωρα», που «απογειώθηκε» σε δημοφιλία τη δεκαετία του 1980, συνιστούσε σε μόνιμη βάση σημείο αναφοράς στη φωτογραφική και τηλεοπτική προσέγγιση για τα διεθνή πρακτορεία, τα απανταχού τηλεοπτικά συνεργεία και για ερασιτέχνες φωτογράφους. Ακόμα και σήμερα, η ζήτηση για φωτογραφίες του Ράλλυ Ακρόπολις με φόντο τα «Μετέωρα», είναι μεγάλη, ίσως γιατί θυμίζει τη γνήσια εποχή των ράλι, ίσως την «χρυσή περίοδο» του μετέπειτα γνωστού μας ως WRC. Στη φωτογραφία, βλέπετε δεξιά μόλις να είναι ορατοί εικονολήπτες και φωτογράφοι που είχαν στο οπτικό τους πεδίο όλη τη μεγαλοπρέπεια του τοπίου, το ελικόπτερο της οργάνωσης στο βάθος, ενώ η απουσία σκόνης και τα σκούρα σημάδια στο χωμάτινο οδόστρωμα δείχνουν ότι την προηγούμενη είχε βρέξει. Στο κέντρο του θέματος, η εργοστασιακή Opel Manta 400 Gr. B των Jimmy McRae -Ian Grindrod που τερμάτισε στην 8η θέση της Γενικής Κατάταξης στο 30ό Ράλλυ Ακρόπολις του 1983.

«Ταρζάν»

Στην καταπράσινη «ζούγκλα» του όρους Τυμφρηστός έζησε για πολλά χρόνια ένας μοναχικός καλοκάγαθος άνθρωπος, ένας σύγχρονος ερημίτης που συνέδεσε το όνομά του με μία από τις πιο διάσημες Ειδικές Διαδρομές ράλι στον κόσμο!

Έμενε σε ένα πρόχειρο σπιτοκαλυβάκι που διέθετε μόνον τα απαραίτητα για την επιβίωση. Και μια και έμενε στη «ζούγκλα» της περιοχής και ήταν μόνος με λύκους και αλεπούδες και άλλα ζωντανά του δάσους, το παρατσούκλι «Ταρζάν» ήρθε και έδεσε… Ο κατά κόσμον, Γιώργος Μπούργος καταγόταν από τη Φουρνά της Ευρυτανίας και ζούσε στην Αθήνα, όπου και υπηρετούσε ως αστυφύλακας. Όταν διαγνώστηκε με φυματίωση, του είπαν να πάει σε ένα μέρος με υψόμετρο για να γίνει καλά, ή, εν πάση περιπτώσει, να βελτιωθεί η άσχημη κατάσταση της υγείας του, δίνοντάς του, μάλιστα, μερικούς μόνο μήνες ζωής. Τα μάζεψε, λοιπόν, και γύρισε στα μέρη του, επιλέγοντας να μείνει μόνος, σαν σύγχρονος ερημίτης που ανέπτυξε τη δική του φιλοσοφία ζωής. Και αυτή τον αντάμειψε προσφέροντάς του ακόμα 52 χρόνια. Και του έδωσε και ένα μετάλλιο μέσα από το αγαπημένο του σύμπαν, αυτό του Ράλλυ Ακρόπολις. Έγινε ονομασία Ειδικής Διαδρομής και βρέθηκε στο πάνθεον των καλύτερων Ειδικών στον κόσμο.

Το Ράλλυ Ακρόπολις πέρασε από την καλύβα του Γιώργου «Ταρζάν» Μπούργου για πρώτη φορά στην 22η έκδοση του αγώνα το 1975. Εκείνη την εποχή, η Ειδική Διαδρομή ονομαζόταν «Φουρνά». Η διαδρομή εμφανίστηκε για πρώτη φορά με το νέο όνομα «Ταρζάν» στο 26ο Ράλλυ Ακρόπολις το 1979, προς τιμήν του Γιώργου Μπούργου, ο οποίος ήταν τότε μια γνωστή και αγαπητή προσωπικότητα μεταξύ των οδηγών και των διοργανωτών της εκδήλωσης. Η παρουσία ολόκληρης της διαδρομής στο ράλλυ ήταν συνεχής μέχρι την 42η διοργάνωση του αγώνα το 1995. Τα τελευταία τέσσερα χρόνια η διαδρομή μετονομάστηκε σε «Ρεντίνα-Ταρζάν», αφού χρησιμοποιήθηκε το δεύτερο μισό των κλασικών 30,3 km (τερματισμός στην Τσούκα).

Στο Ράλλυ Ακρόπολις του 2003, όταν η εκδήλωση έφτασε στην 50ή επέτειό της, μια συντομευμένη έκδοση της διαδρομής, μήκους 20,65 km, που ονομάστηκε «Νέος Ταρζάν», πραγματοποιήθηκε δύο φορές, αποτίνοντας φόρο τιμής στην κληρονομιά της διαδρομής στη διοργάνωση.

Παρ΄ όλο που η Ειδική Διαδρομή «Ταρζάν» ήταν «αυτοκινητοφάγα», όλοι οι οδηγοί WRC που είχαν τρέξει εκεί, τη λάτρεψαν. Με την επάνοδο του «Ακρόπολις» στο καλεντάρι του WRC, η Ειδική Διαδρομή «Ταρζάν» επέστρεψε και διεξάγεται και πάλι, προσδίδοντας κάτι από τη λάμψη και την αύρα των παλιών σκληροτράχηλων αγώνων.

Γαλατάς/Φέριμποτ

Ανταμοιβή; Κάθαρση; Εξαγνισμός; Τι τίτλο να δώσει κάποιος σε αυτήν τη φωτογραφία; Βρισκόμαστε στη δεκαετία του 1980 –εν προκειμένω, στο 1984– όπου το Ράλλυ Ακρόπολις ζει στιγμές της δόξας του και απολαμβάνει διεθνώς όχι απλώς την καταξίωση, αλλά τον τίτλο του καλύτερου ράλι στον κόσμο. Κι αυτό επειδή έχαιρε εκτίμησης, σεβασμού και αγάπης από κάθε άνθρωπο που είχε από μεγάλη έως ελάχιστη σχέση μαζί του: εργοστασιακές ομάδες, πληρώματα, ιδιώτες αγωνιζόμενοι, δημοσιογράφοι, συνειδητοί θεατές από Ελλάδα και εξωτερικό, ακόμα –και κυρίως– απλοί κάτοικοι της υπαίθρου που είχαν το προνόμιο να «περνάει ο αγώνας» από το χωριό τους. Για πέντε ημέρες και καμιά πενηνταριά περίπου Ειδικές Διαδρομές με συνολικό μήκος που ξεπερνούσε τα 800 km (!), η αναμέτρηση με τη ζέστη και τα χρονόμετρα ήταν αδυσώπητη.

Τα βοηθητικά στοιχεία ελάχιστα, λίγο νερό μετά από κάθε Ειδική Διαδρομή, ένα ξεπιάσιμο (αν υπήρχε αυτή η πολυτέλεια) και μετά ξανά μέσα στην καμπίνα-φούρνο του αγωνιστικού για αναμέτρηση με τα σκληρά χώματα της χερσαίας Ελλάδας. Μετά την εξαντλητική Πελοπόννησο, όπου οι νυχτερινές Ειδικές παραχωρούσαν τη θέση τους στην ανατολή του ηλίου, με τα πληρώματα να βρίσκονται νότια της Μάνης, ακολουθούσε ο «δήμιος»-«Πάρνωνας» των 46,71 km. Οι «επιβιώσαντες», πριν το μεσημέρι έφταναν να κάνουν τα «Καρνεζέικα», την τελευταία Ειδική του αγώνα, για να φτάσουν στον τερματισμό, που ήταν στον Γαλατά της Τροιζινίας, απέναντι από τον Πόρο. Ανακούφιση, πανηγύρια, ξεκούραση, φωτογραφήσεις, αγκαλιές, ανάλυση του αγώνα από όλους. Εργοστασιακά πληρώματα και ερασιτέχνες αναγνώριζαν ο ένας στον άλλον την αξία του τερματισμού.

Κανένας δεν ρωτούσε για χρόνους… Μόνο περιπέτειες αναφέρονταν στις συζητήσεις! Και εκεί, στο μεσημεράκι, τα αυτοκίνητα έμπαιναν στο δεμένο φέριμποτ, την «παντόφλα», επί το ελληνικότερον, και αγωνιζόμενοι, κριτές και λίγοι γενναίοι φωτογράφοι και δημοσιογράφοι απέπλεαν για τον Πειραιά για να κινηθούν και να φτάσουν μετά στην Αθήνα για τον επίσημο τερματισμό στο Παναθηναϊκό Στάδιο ή στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου!

Στη φωτογραφία μας, με φόντο τα ταλαιπωρημένα αυτοκίνητα, οι νικητές του 31ου Ράλλυ Ακρόπολις 1984, Stig Blomqvist - Bjorn Cederberg με Audi Quattro A2, γεμάτοι χαμόγελα ανακούφισης! Το ταξίδι ήταν ένα δώρο για τα βάσανα και την αναμέτρηση με τα στοιχεία της φύσης και τους εαυτούς τους! Και όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο Σουηδός σε ανύποπτο χρόνο, «αυτό το ταξίδι με το φέρι έβγαζε από πάνω μας όλη την κούραση και την εξάντληση και μας γέμιζε με αύρα και διάθεση να συμμετάσχουμε στο “Ακρόπολις” ξανά, αμέσως μόλις φτάναμε στην Αθήνα»…

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Η Λαμία «αποχαιρετά» το ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις από το 2026 - Οι λόγοι

ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις: Η ιστορία των Υπερειδικών Διαδρομών - Από το Τατόι στο ΟΑΚΑ και το Ζάππειο

WRC: Πιάστηκε... αδιάβαστη η Σαουδική Αραβία ενόψει του παρθενικού της ράλι