Γιατί τα αγωνιστικά αυτοκίνητα είναι πολύχρωμα - Τι μάς είπε ο Σωτήρης Κωβός

Πώς θα αντιδρούσε το φιλοθεάμον κοινό αν στους κάθε είδους αγώνες του μηχανοκίνητου αθλητισμού, τα αυτοκίνητα ήταν μονόχρωμα; Ασχέτου χρώματος, απλώς μονόχρωμα… Προφανώς δεν θα είχε απήχηση το θέαμα, άντε, στην καλύτερη, να ήταν βαρετοαδιάφορο. Και άντε με την εναλλαγή των χρωμάτων στις Ειδικές Διαδρομές και στις πίστες να υπήρχε ένα ενδιαφέρον για τον ανταγωνισμό.

MUST READ

Ayrton Senna: Η τελευταία συνέντευξη που έδωσε ποτέ στο Car and Driver

Υπάρχει, όμως, ένας τομέας που θα πήγαινε πραγματικά άπατος (sic), αν τα αυτοκίνητα των αγώνων ήταν μονόχρωμα: αυτό του modelling! Γιατί αν παρακολουθήσει κάποιος την πορεία των πωλήσεων των μοντέλων σε κλίμακα, οι λάτρεις του μοντελισμού εξαντλούν την αγοραστική τους δεινότητα σε οτιδήποτε έχει σχέδια, σκίτσα, αποχρώσεις επί αποχρώσεων και διάφορες συνθέσεις.

Μάλιστα, αν κάποιος κάτοικος άλλου πλανήτη επισκεπτόταν τη Γη μας και φεύγοντας ζητούσε ένα «αγωνιστικό ενθύμιο», οι ανά τον κόσμο μοντελιστές θα του έδιναν να πάρει μαζί του μία μινιατούρα ενός αυτοκίνητου που θεωρείται το κορυφαίο σε εμφάνιση αγωνιστικό αυτοκίνητο στην ιστορία των motorsports: αυτό της Lancia Delta HF Integrale, της γνωστής Deltona, στα χρώματα του χορηγού της Martini! Και κάπου εδώ αρχίζει η ιστορία μας…

Πώς επιλέγονται τα «liveries»;

Ας τους ονομάσουμε «χρωματικούς σχεδιασμούς» στα αγωνιστικά αυτοκίνητα, που αποτελούν έναν σημαντικό τομέα της αισθητικής και της στρατηγικής μάρκετινγκ. Οι χρωματικοί σχεδιασμοί στα racing cars παίζουν καθοριστικό ρόλο στην αναγνώριση μιας ομάδας από το κοινό και τα media, οπότε η προσεγμένη επιλογή είναι ουσιώδης και επιβεβλημένη. Οι σχεδιασμοί επιλέγονται με βάση αρκετούς παράγοντες, με κορυφαίο στις ημέρες αυτόν που ορίζουν οι χορηγοί. Βέβαια, αν και οι προτάσεις των χορηγών είναι συνήθως δεσμευτικές, εντούτοις οι ομάδες έχουν συχνά αρκετή ελευθερία στην επιλογή των τελικών σχεδίων, προκειμένου να διατηρήσουν την ταυτότητά τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχει συμφωνία που ορίζει συγκεκριμένα σχέδια ή χρώματα. Ας δούμε, όμως, τι λαμβάνεται υπόψη όταν γίνεται ο χρωματικός σχεδιασμός ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου σε όποιο πρωτάθλημα και να συμμετάσχει.

Ταυτότητα Κουλτούρας και Ομάδας: Πολλές ομάδες έχουν μόνιμες χρωματικές παραδόσεις που αντανακλούν την ιστορία ή την κληρονομιά τους. Για παράδειγμα, η Ferrari χρησιμοποιεί παραδοσιακά το κόκκινο. Η Subaru χρησιμοποιούσε το μπλε. Ποιος δεν ξέρει την περίφημη πρόταση εταιρείας αναψυκτικών προς την κραταιά στα τέλη των ΄90s Subaru  να δαπανήσει μυθικά χρήματα για δεκαετή χορηγία, αρκεί να βαφθούν τα Impreza κόκκινα; Η Subaru εντέλει την απέρριψε με συνοπτικές διαδικασίες και αυτό σημειώνεται και ως η αρχή της αγωνιστικής της παρακμής…

Χρώματα και Ορατότητα:Τα σκούρα χρώματα, όπως το μαύρο και το μπλε, είναι συχνά δημοφιλή για τη σοβαρότητά τους, ενώ πιο φωτεινά χρώματα, όπως το κίτρινο, το πορτοκαλί και το πράσινο, χρησιμοποιούνται για να τραβήξουν την προσοχή και να κάνουν τα αυτοκίνητα πιο ορατά στις Ειδικές Διαδρομές (όπου υπάρχει σκόνη και λάσπη), αλλά και στις πίστες.

Δεσμευτικότητα Χορηγιών: Οι προτάσεις των χορηγών είναι αρκετά σημαντικές, καθώς οι χορηγοί συνήθως θέλουν να προβληθούν μέσω του αυτοκινήτου. Οι προτάσεις ή απαιτήσεις των χορηγών μπορούν να είναι δεσμευτικές, ανάλογα με τη συμφωνία που έχει υπογραφεί. Ωστόσο, οι ομάδες συχνά συνεργάζονται με τους χορηγούς για να τεχνουργήσουν ένα σχέδιο που να ενσωματώνει τόσο την ταυτότητα της ομάδας, όσο και τα χρώματα του χορηγού.

Επικρατούσες Τάσεις: Οι τάσεις στα χρώματα έρχονται και φεύγουν. Σε γενικές γραμμές, παρατηρούμε ότι ισχυρά και φωτεινά χρώματα όπως το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε είναι δημοφιλή, διότι προσφέρουν καλή ορατότητα και αναγνωρισιμότητα.

Επιλογή Σχεδίων: Η επιλογή χρωμάτων και σχεδίων γίνεται σε συνεργασία με τους σχεδιαστές, τους χορηγούς και τη διοίκηση της ομάδας. Σημαντικοί παράγοντες περιλαμβάνουν την ιστορία της ομάδας, το όραμα για τη μάρκα και τις απαιτήσεις των χορηγών.

Χρήση Χρωμάτων: Συνήθως, τα χρώματα θα πρέπει να υπογραμμίζουν την ταυτότητα της ομάδας και να βελτιώνουν τη δυναμική του αυτοκινήτου. Επίσης, τα σχέδια μπορεί να περιλαμβάνουν γραφικά ή λογότυπα που σχετίζονται με τους χορηγούς.

Καμβάς από ατσάλι

Αν και τα χρώματα των αυτοκινήτων δεν αποτελούν αναμφισβήτητα παράγοντα στις επιδόσεις των αυτοκινήτων (ας μην ορκιστούμε, όμως…), εντούτοις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ταυτότητα και στην αναγνώριση των μηχανοκίνητων σπορ και των ομάδων που συμμετέχουν σε αυτά και, ως εκ τούτου, τραβούν ιδιαίτερα την προσοχή στην ιστορία, στις επιρροές χρήσης και στην εφαρμογή.

Οι χρωματικοί συνδυασμοί (χάριν συντομίας, ας επιλέξουμε την αγγλική απόδοση: «liveries») δεν είναι απλώς απαραίτητα στον κόσμο των μηχανοκίνητων αθλημάτων, αλλά αποτελούν μέρος της ταυτότητας μιας ομάδας, αποσβένουν εν μέρει τα χρήματα που έχουν δαπανήσει χορηγοί και πραγματικά δημιουργούν μία οπτική πανδαισία για τους θεατές. Μάλιστα, στην πορεία των χρόνων έχουμε δει απίστευτα «liveries» τα οποία λάτρεψαν όσο τίποτα οι θεατές των αγώνων αυτοκινήτου. Μάλιστα, πολλά από αυτά ήταν τόσο λεπτουργημένα, τόσο ισχυρά στη σημασιοδότηση μιας ιδέας και στους χρωματισμούς, που έγιναν σημείο αναφοράς για μία αγωνιστική ομάδα. Το παράδειγμα της Subaru μας λέει πολλά…

Και, ναι!, είναι αναγκαίο να ξεχωρίζεις στις Ειδικές Διαδρομές και στις πίστες. Εάν οι θεατές δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το ένα αυτοκίνητο από το άλλο, υπάρχει κάθε πιθανότητα να χαθεί το ενδιαφέρον. Σκεφτείτε έναν αγώνα ποδοσφαίρου, όπου και οι δύο ομάδες θα φορούν την ίδια εμφάνιση και απλώς θα διέφεραν οι αριθμοί και τα ονόματα των παικτών στη φανέλα. Υπάρχει περίπτωση να πήγαιναν οι θεατές; Φανταστείτε πόσο εκνευριστικό θα ήταν να προσπαθείτε να διαλέξετε μία από τις δύο ομάδες.

Και για να κλείνουμε με αυτό, για τολμήστε να ζητήσετε από τους tifosi να αλλάξουν το κόκκινο της Ferrari… (μεταξύ μας, ούτε καν να διανοηθείτε να το πείτε ούτε καν σαν αστείο…).

Είπαμε στην αρχή ότι τα χρώματα σε ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο δεν παίζουν ρόλο στην απόδοσή του στους αγώνες. Αλήθεια; Για ρωτήστε τους ειδικούς και θα δείτε πόσο εύκολα θα σας αλλάξουν άποψη. Ενδεικτικά μόνο να αναφέρουμε ότι πριν από τρία χρόνια χρησιμοποιούνταν περίπου τρία κιλά μπογιάς για να καλυφθεί ένα μονοθέσιο της Formula 1. Από τότε, η τεχνολογία βαφής έχει προχωρήσει αρκετά για να μειώσει το βάρος ενός πλήρους χρωματικού σχεδιασμού («livery») σε περίπου πάνω από ένα κιλό. Και  ενώ τα σχέδια της F1 για το 2026 πρόκειται να περιλαμβάνουν ελαφρύτερα μονοθέσια που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του ίδιου του προβλήματος, οι ειδικοί πιστεύουν  ότι η περαιτέρω πρόοδος και οι στενότερες σχέσεις με τις ομάδες θα επαναφέρουν τον τύπο των ένδοξων χρωμάτων που είχαμε στο παρελθόν.

Ωστόσο, για να μη θεωρούμε ότι όλα συμβαίνουν μόνο στις ημέρες μας, αρκεί να κοιτάξουμε πολύ πίσω στον χρόνο και συγκεκριμένα στη δεκαετία του 1930: η Mercedes όχι μόνο απέφευγε να βάφει τα μονοθέσιά της για τα Grand Prix, αλλά τα άφηνε στο χρώμα της λαμαρίνας και του αλουμινίου, εποχή και συνήθεια που έδωσε στα αυτοκίνητά της το θρυλικό προσωνύμιο «Silver Arrows».

Ιστορία 

Ρίχνοντας μία ματιά στην περίοδο του Μεσοπολέμου, αλλά και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, θα δούμε ότι οι φανταχτεροί χρωματισμοί απουσίαζαν. Και αν παρατηρήσουμε με προσοχή, θα διαπιστώσουμε ότι σε αυτά τα πρώτα αγωνιστικά αυτοκίνητα απουσίαζαν οι χορηγοί. Μόνο μερικά μικρά αυτοκόλλητα με τη μάρκα των ελαστικών υπήρχαν και κάποια για τους προβολείς. Την εποχή εκείνην, όλα τα έξοδα συμμετοχής καλύπτονταν από τους κατασκευαστές και οι ιδιώτες πλήρωναν από την τσέπη τους. Μάλιστα, σχεδόν πάντα έτρεχαν στα χρώματα της χώρας όπου κατασκευαζόταν. Έτσι, είχαμε κόκκινο χρώμα για τα ιταλικά, το Racing Green για τα αγγλικά, το μπλε αργυρονικέλιο για τα γαλλικά και το ασημί για τα γερμανικά.

Στη συνέχεια, στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι αγώνες άρχισαν να κοστίζουν σοβαρά σε χρήματα και οι αγωνιστικές δραστηριότητες δεν μπορούσαν να συνεχίσουν να καλύπτονται από τα ταμεία των εργοστασίων, ούτε και με τα χρήματα των διοργανωτών. Έτσι, σταδιακά άρχισαν να πωλούν τον χώρο στο αμάξωμα του αυτοκινήτου τους για διαφήμιση. Αλλά το κόστος συνέχιζε να αυξάνει και οι διαφημιστές ήθελαν μεγαλύτερη απόδοση για τα χρήματά τους. Μόνον η Ferrari μπορούσε να συνεχίσει χωρίς να αλλάξει το αυτοκίνητο στο χρώμα που ήθελε ο κύριος χορηγός, και μόνο αυτοί βρήκαν έναν χορηγό που ήταν ευχαριστημένος με το κόκκινό τους, γιατί ήταν και το χρώμα τους. Και αυτή ήταν η Marlboro. Όλοι οι άλλοι έδωσαν στους ανθρώπους με τα χρήματα αυτό που εκείνοι ήθελαν και ζητούσαν. Αρκεί να δούμε μερικά ιστορικά ονόματα στα grid της και θα θυμηθούμε την Parmalat και την Benetton παλαιότερα, και τη Red Bull στις ημέρες μας, των οποίων τα χρήματα «μετονόμασαν» ακόμα και την ομάδα, ώστε να ταιριάζει με τη χορηγία.

Η σχετική τοποθέτηση πριν χρόνια ενός διάσημου marketeer, είναι ενδιαφέρουσα: «Προφανώς και η αλλαγή ιστορικών ονομάτων του μηχανοκίνητου αθλητισμού είναι άβολη. Για τους θεατές. Άντε και για τα ιστορικά στελέχη κάποιων ομάδων. Από εκεί και πέρα, χωρίς χρήματα δεν μπορείς να κινηθείς. Οπότε για να συμμετάσχεις στον πολυέξοδο μηχανοκίνητο αθλητισμό, πρέπει να βρεις χρήματα. Και, μάλιστα, μετρητά. Οπότε οι αλλαγές ονομάτων προς όφελος των χορηγών ή και οι περίτεχνες σχεδιάσεις στα αμαξώματα ας καλυφθούν κάτω από την ομπρέλα της ανάγκης. Και επειδή κατά καιρούς οι θεατές θα ήθελαν πιο προχωρημένα σχεδιαστικά “liveries” έχω να τους αντιπροτείνω το εξής: βρείτε μου εσείς 40 ή 50 εκατομμύρια δολάρια που χρειάζεται μια ομάδα για να συμμετάσχει σε ένα πρωτάθλημα και εγώ αλλάζω και το όνομά της και σας ζητάω να ζωγραφίσετε εσείς το “livery” της…»

Διαχρονικά «liveries»

1. Lancia Delta HF Integrale Martini

Τι μπορεί να ειπωθεί για το διάσημο Martini Liveries που δεν έχει ήδη ειπωθεί από χιλιάδες κονδυλοφόρους και δεν έχει αναδειχτεί από εκατομμύρια οθόνες; Απόδειξη ότι το λευκό, το κόκκινο, το μπλε και το ελαφρώς πιο ανοιχτό μπλε είναι ιδανικά για να «βάψουν» τα αγωνιστικά αυτοκίνητα σε κάθε θεσμό και εγγυώνται μια βασική ευνοϊκή αντιμετώπιση από κάθε θεατή σε κάθε μέρος του κόσμου, αναδεικνύοντας ακόμα περισσότερο το κάθε αυτοκίνητο. Αυτό είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να ζητήσει οποιαδήποτε ομάδα για να «στολίσει» τα αυτοκίνητά της. Η εικονιζόμενη «Deltona» αποτελεί ίσως το πιο όμορφο αγωνιστικό αυτοκίνητο όλων των εποχών!

2. Porsche 917K Gulf Racing

Η εμβληματική Porsche 917K του 1970, γνωστή από πολλούς ως το «αυτοκίνητο πρωταγωνιστής» από την ταινία του Steve McQueen του 1971 Le Mans, θα δημοπρατηθεί οσονούπω και οι ειδικοί της δημοπρασίας προβλέπουν ότι θα μπορούσε εύκολα να ξεπεράσει τα 10 εκατομμύρια δολάρια καθιστάμενη, έτσι, η πιο ακριβή Porsche που πουλήθηκε ποτέ δημόσια. Αυτό το αυτοκίνητο στα χρώματα της εταιρείας λιπαντικών Gulf κέρδισε στο Spa στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Sportscar το 1971, με οδηγό τον Μεξικανό Pedro Rodríguez και τον Βρετανό Jackie Oliver. 

3. BMW 3.0 CSL Alexander Calder

Η συγχώνευση της ταχύτητας και της καλλιτεχνικής έκφρασης οφείλεται στον Herve Poulain, έναν αγωνιζόμενο και ερασιτέχνη δημοπρατιστή που στρατολόγησε τον Αμερικανό καλλιτέχνη και φίλο του Alexander Calder για να διακοσμήσει ένα BMW 3.0 CSL «Batmobile» του 1975, με το οποίο ο Poulain έτρεξε στο Le Mans το 1975. Η επιλογή αυτή ξεκίνησε μια επανάσταση για την BMW, η οποία κατά τις επόμενες δεκαετίες θα συνεργαζόταν περιοδικά και με άλλους καλλιτέχνες στα «αυτοκίνητα τέχνης» της: τους Fuchs, Hockney, Warhol και, πιο πρόσφατα, τον Jeff Koons. Ο καθένας θα χρησιμοποιούσε το χρώμιο Beamer ως καμβά του, δημιουργώντας «κινούμενες γκαλερί».

4. Subaru Impreza STI

Είτε με την εμφάνιση με τα τσιγάρα State Express 555 στο αμάξωμα, είτε με τα Αστέρια των Πλειάδων της Subaru, το βαθύ μπλε και λαμπερό κίτρινο των αυτοκινήτων της Subaru που συμμετείχαν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ παρέμεινε εμβληματικό, με τις νίκες του από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 μέχρι το τέλος της πορείας της αυτοκινητοβιομηχανίας στο WRC και την ύφεση της μάρκας στα τέλη της δεκαετίας του 2000.

5. Williams Camel/Canon

Ένα από τα πλέον όμορφα μονοθέσια στην ιστορία της Formula 1. Ο συνδυασμός Camel/Canon ήταν ήδη αρκετά συναρπαστικός, αλλά με την πρόσθεση του logomark της Sega για το Ιαπωνικό Grand Prix έγινε ένα από τα πλέον διάσημα «liveries» στον κόσμο των αγώνων. Το μαρτυρούν και οι αναρίθμητες πωλήσεις της Williams FW15C σε κλίμακα μοντελισμού.

6. Toyota Corolla WRC

Όλα τα αγωνιστικά αυτοκίνητα του Toyota Team Europe από τις αρχές του 1990 μέχρι και το τέλος εκείνης της περιόδου έφεραν τα λογότυπα της Castrol σε λευκό φόντο, με διάφορες παραλλαγές. Η επικεφαλής του τμήματος marketing της TTE, η Marion-Bell Andersson, σύζυγος του αείμνηστου Ove Andersson, ήταν εκείνη που είχε την ιδέα οι εργοστασιακές Corolla του 1998 να έχουν και ένα ιδιαίτερο χρωματικό σκίτσο που να παραπέμπει στη  χώρα όπου διεξάγεται o εκάστοτε αγώνας του WRC.

7. Renault Mild Seven

 

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by THE LEGENDS OF EAU ROUGE (@the_legends_of_eau_rouge)

Το μονοθέσιο με το οποίο ο Fernando Alonso κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα. Η Renault R25 δεν ήταν απλώς ένα μονοθέσιο που διέλυσε τον ανταγωνισμό (κερδίζοντας βαθμούς σε 17 από τους 19 αγώνες, τερματίζοντας στην πρώτη τριάδα 14 φορές και κερδίζοντας 7 φορές), αλλά, κατά γενική ομολογία, ένα από τα πιο όμορφα αγωνιστικά της Formula 1 που συνδύαζε με εξαιρετικό τρόπο τα λογότυπα των χορηγών. 

8. Lancia Stratos Alitalia

Η κάποτε σημαιοφόρος των αιθέρων της Ιταλίας στόλιζε και τα καλύτερα αγωνιστικά της αυτοκίνητα και ενώ η Lancia Stratos δεν ήταν το μόνο αυτοκίνητο που ανέδειξε αυτά τα χρώματα, παραμένει, φυσικά, εξόχως εμβληματική. Αποδείχθηκε ότι τα σχεδιαστικά τρίγωνα λειτουργούν εξαιρετικά καλά σε ένα αυτοκίνητο το οποίο έχει σχήμα που παραπέμπει σε ένα γιγάντιο τρίγωνο. Κοντά σε αυτήν και το επίσης ξεχωριστό Fiat 131 Abarth, γιατί και σε αυτό το διάσημο πράσινο και κόκκινο στο λευκό φόντο «έγραφαν» υπέροχα.

Σωτήρης Κωβός: Μοιράζεται μαζί μας μερικές από τις σκέψεις του σχετικά με τον χρωματισμό των αυτοκινήτων ράλλυ

Ο καταξιωμένος και βραβευμένος Έλληνας σχεδιαστής Σωτήρης Κωβός, με εμπειρία και στον σχεδιασμό χρωματισμών αγωνιστικών αυτοκινήτων, μπαίνει στην ουσία του θέματος και μας γνωρίζει τα βήματα που ακολουθούν οι σχεδιαστές των αγωνιστικών χρωματισμών των εκάστοτε αγωνιστικών αυτοκινήτων ράλλυ. Κάτι που ισχύει, φυσικά, και στις άλλες κατηγορίες αγώνων αυτοκινήτου.

 «Ο χρωματισμός των αυτοκινήτων ράλλυ είναι πολύ σημαντικός για την προώθηση της χορηγού εταιρείας. Μερικές φορές έχει τόσο έντονο χαρακτήρα, που επισκιάζει ακόμα και το σχέδιο του αυτοκινήτου.Εμβληματικά χρώματα όπως Rothmans, Martini, Marlboro, 555, Red Bull και άλλα, αναγνωρίζονται εύκολα και διαρκούν στο χρόνο, επιτυγχάνοντας, έτσι, έναν από τους κύριους στόχους της χορηγίας. Πρώτης σημασίας είναι το χρώμα και το λογότυπο της χορηγού εταιρείας, που από μόνο του αποτελεί μέρος της ταυτότητάς τους. Αυτά είναι στοιχεία που είναι σταθερά και δεν μπορούν να αλλάξουν. Μετά είναι ο χαρακτήρας της εταιρείας, ποια είναι η αντίληψη του κοινού και αν θέλει να αλλάξει, ποια είναι η μελλοντική κατεύθυνση. Έτσι, μπορούμε να πάρουμε διαφορετικές κατευθύνσεις, κάνοντας το σχέδιο πιο εκλεπτυσμένο και κομψό, πιο επιθετικό, νεανικό ή πιο αρχιτεκτονικό. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά πρέπει να είναι ξεκάθαρα και επικοινωνούνται από τον χορηγό στην πρώτη φάση. Μετά τη συλλογή των παραπάνω πληροφοριών, το δημιουργικό πνεύμα του σχεδιαστή μπαίνει στο παιχνίδι». 

Το σαφές μήνυμα

«Αρχικώς είναι πολύ χρήσιμο να συλλάβουμε μια εμπνευσμένη ιδέα (concept), κατάλληλη για αυτό που θέλουμε να προωθήσουμε. Αυτό θα μας βοηθήσει να επεξηγήσουμε καλύτερα το επιλεγόμενο θέμα, και να δημιουργήσουμε αυθεντικότερα σχέδια. Κατά τη γνώμη μου, η σχεδίαση πρέπει να έχει ένα μεγάλο θέμα που να ξεκινά από μπροστά, και να έχεις την αίσθηση ότι διατρέχει όλο το μήκος του αυτοκινήτου. Θα πρέπει να έχει συνοχή και συνέχεια. Το μήνυμα πρέπει να είναι σαφές και να μη διασπάται από μικρές λεπτομέρειες και άλλους μικρότερους χορηγούς. Πρέπει να είναι πολύχρωμο, αν το επιτρέπουν τα χρώματα του χορηγού, αλλά όχι χαοτικό. Το μάτι πρέπει να διακρίνει αμέσως τον κύριο χορηγό, ώστε να αποτυπωθεί οπτικά και να μπορεί να ταυτιστεί με τη συγκεκριμένη ομάδα ράλλυ. Σε περίπτωση που έχουμε δύο βασικούς χορηγούς, καλό είναι να αφιερώσουμε  διακριτικό χώρο για τον καθένα, ώστε ο καθένας να προωθήσει ξεκάθαρα το μήνυμά του. Τέλος, σημασία έχει η προσοχή στη λεπτομέρεια. Δεν πρέπει να αφήνεται τίποτα στην τύχη. Ακόμα και οι μικρές λεπτομέρειες, όπως οι αναλογίες, η τοποθέτηση στον χώρο, οι αποστάσεις μεταξύ τους, πρέπει να αποδοθούν με ακρίβεια. Για κάποιον λόγο, που ο παρατηρητής δεν το γνωρίζει, η σύνθεση όλων των παραπάνω με απόλυτη αρμονία και τάξη, συμβάλλουν τα μέγιστα στην αποδοχή του μηνύματος». 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Πότε έγινε το ντεμπούτο της Ferrari στην Formula 1;

Sabine Schmitz: Η γυναίκα που κέρδισε τα χρονόμετρα στο Nurburgring αλλά έχασε τη μάχη με την επάρατη νόσο (video)

5 στρατιωτικά μοντέλα που ντύθηκαν στο χακί και εξελίχθηκαν σε πολιτικά αυτοκίνητα