Η ιστορία των Υπερειδικών Διαδρομών - Από το Τατόι στο ΟΑΚΑ και στον Σείριο

Δεν τις αγαπάει -σχεδόν- κανένας αγωνιζόμενος. Είναι αναγκαστικό κακό σε έναν αγώνα, οι χορηγοί τις λατρεύουν, οι θεατές είναι μοιρασμένοι όταν εκφράζουν τα συναισθήματά τους, ενώ οι μηχανικοί των αγωνιστικών ομάδων σταυρώνουν τα δάχτυλά τους μη γίνει καμία «στραβή». Από υπερβολή κάποιου οδηγού ή από την καταπόνηση των αυτοκινήτων. Ας δούμε, όμως, τι είναι, το πώς μπήκαν, αλλά και πώς στη συνέχεια έμειναν οι Υπερειδικές (ή Σουπερειδικές) Διαδρομές στη ζωή μας.

MUST READ

ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις: Ο απόλυτος οδηγός για τον αγώνα - Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι οι Υπερειδικές Διαδρομές;

Οι λεγόμενες Υπερειδικές Διαδρομές (Super Special Stage - SSS) είναι οι –ας τις ονομάσουμε– «ειδικού χαρακτήρα και σκοπού» Ειδικές Διαδρομές, δεδομένου ότι και η διεξαγωγή τους διαφέρει από τον συνηθισμένο χαρακτήρα των τυπικών Ειδικών Διαδρομών που υπάρχουν στους αγώνες ράλλυ. Υπάρχουν πολλοί τρόποι διοργάνωσης αυτών, για τους οποίους και εκδίδονται σχετικοί συμπληρωματικοί κανονισμοί από τους διοργανωτές και οι οποίοι εξηγούν επακριβώς ό,τι χρειάζεται να κατανοήσουν οι αγωνιζόμενοι προκειμένου να οδηγήσουν σε αυτές.

Τυπικά παραδείγματα από Υπερειδικές Διαδρομές μπορεί να περιλαμβάνουν τους εξής τρόπους διεξαγωγής:

• Εκκίνηση των αυτοκινήτων με τον τυπικό τρόπο εκκίνησης μιας Ειδικής Διαδρομής (ανά 2’ ή 3’), ανάλογα με το είδος του αγώνα (ασφάλτινος ή χωμάτινος).
• Γραμμή εκκίνησης μιας Σούπερ Ειδικής Διαδρομής τύπου head-to-head. Δηλαδή: δύο αυτοκίνητα ξεκινούν ταυτόχρονα την SSS σε διαφορετικά σημεία μιας κυκλικής διαδρομής σε μορφή head-to-head.
• Η σειρά εκκίνησης των αγωνιζομένων στις SSS μπορεί να τροποποιηθεί για λόγους marketing ή απόλαυσης των θεατών.
• Τα διαστήματα εκκίνησης των αγωνιστικών είναι ακανόνιστα και αποφασίζονται από τον εκάστοτε διοργανωτή.
• Στις SSS μπορεί να υπάρχει αλλαγή στον τύπο επιφάνειας του οδοστρώματος, όπως από άσφαλτο σε χώμα και τανάπαλιν, ενώ μπορεί ένας αμιγώς χωμάτινος αγώνας να εμπεριέχει μία ή περισσότερες Σούπερ Ειδικές Διαδρομές από άσφαλτο.

Και πού εμπλέκεται ο WaltDisney;

Βέβαια, όπως γίνεται αντιληπτό, δεν υπάρχει καμία σχέση με τον δημιουργό των κινουμένων σχεδίων Walt Disney με έναν θεσμό με τη σοβαρότητα και εμβέλεια του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ (WRC). Όμως, συχνά σήμερα οι Υπερειδικές Διαδρομές (όπως και άλλες «κανονικές» Ε.Δ., είναι η αλήθεια) αποκαλούνται «Ε.Δ. Mickey Mouse». Όπως προαναφέραμε, η χρήση της έκφρασης «Ειδική Διαδρομή Mickey Mouse» υιοθετήθηκε για πρώτη φορά στο WRC για να περιγράψει τις παραδοσιακές Ειδικές Διαδρομές που επινοήθηκαν για να ευχαριστηθούν «λίγη δράση» οι θεατές της Κυριακής στο ράλλυ RAC της μεγάλης Βρετανίας στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, που συχνά γίνονταν σε πίστες αγώνων. Χαρακτηριστικό τους, τα απανωτά «S» και τα ατελείωτα –κουραστικά– ζιγκ-ζαγκ των διαδρομών. Στόχος να βλέπει όση περισσότερη ώρα γίνεται τα αγωνιστικά αυτοκίνητα ο θεατής.

Πιστεύεται ότι ο όρος Mickey Mouse χρησιμοποιήθηκε για να καταγράψει την «αφελή» χάραξη αυτών των διαδρομών, την «παιχνιδιάρικη ευκολία τους» (μικρές ευθείες και πολλές στροφές), αλλά και την «απουσία» σοβαρότητας.

Αναζητώντας την πατρότητα της έκφρασης, η αλήθεια είναι ότι εξεπλάγην… Κι αυτό γιατί ψάχνοντας στο αχανές τοπίο του διαδικτύου για ώρες, ανακάλυψα ότι αυτή ανήκει στον βρετανό Graham Hill (δις πρωταθλητή της Formula 1, το 1962 και το 1969), ο οποίος επινόησε αυτήν τη φράση για να περιγράψει μία «άθλια, αδιάφορη και καθόλου καλή χάραξη» μίας πίστας. Ως συνέχεια στις σχετικές αναφορές συναντούμε τη δήλωση του Juan Pablo Montoya που αποκάλεσε τμήμα του Hungaroring «Mickey Mouse», επειδή το κομμάτι είναι τόσο «σφιχτό και στενό». Η σκυτάλη πέρασε και στις ειδικού τύπου Ειδικές Διαδρομές προς τέρψη των φίλων των ράλλυ που δεν ήθελαν να πηγαίνουν στα βουνά, αλλά θα μπορούσαν να δουν μία Ειδική Διαδρομή δίπλα στο σπίτι τους… Με λίγα λόγια, οι Υπερειδικές Διαδρομές είναι ερασιτεχνικής προσέγγισης επινοήσεις, ανάξιες εκτίμησης ή σεβασμού, κινούνται, δε, στα όρια της περιφρόνησης. Αν κάποιος, μάλιστα, ζητήσει την άποψη των σκληροπυρηνικών οπαδών των ράλλυ διεθνώς, οι χαρακτηρισμοί που θα δώσουν στις Υπερειδικές Διαδρομές αγγίζουν την αργκό…

Τότε, γιατί υπάρχουν οι Υπερειδικές Διαδρομές;

Καλή ερώτηση, εύκολη απάντηση. Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, αυτές επινοήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980, όταν το WRC αναζητούσε τρόπους να αυξήσει τη δημοφιλία του σε ακόμα περισσότερο κοινό. Την ιδέα αγκάλιασαν οι χορηγοί, οι διοργανωτές: ενώ αρχικά (για πολλούς και σήμερα…) οι Υπερειδικές Διαδρομές αποτελούσαν πονοκέφαλο, σιγά σιγά οι αντιστάσεις τους κάμφθηκαν και ενέδωσαν στη διοργάνωση τέτοιων SSS, προκειμένου να δώσουν, αφενός, την ευκαιρία σε μεγάλες –μη παραδοσιακές–μάζες θεατών να δουν τι είναι ράλλυ από κοντά, ενώ βασική παράμετρος αποτελεί και ο οικονομικός παράγοντας, αφού όλες αυτές οι εκδηλώσεις έχουν συχνά εισιτήριο εισόδου. Πλέον στις ημέρες μας το εμπορικό στοιχείο της εκδήλωσης αποτελεί τον θεμέλιο λίθο τους.

Οι Υπερειδικές Διαδρομές στο Ράλλυ Ακρόπολις

Κατά έναν τρόπο, το Ράλλυ Ακρόπολις –όπως σε πολλά πράγματα– πρωτοπόρησε, όταν σε μία εποχή που η έννοια «Υπερειδική Διαδρομή» ήταν παντελώς άγνωστη, διοργάνωνε κάτι παρόμοιο με την έννοια της «Κατατακτήριας Ειδικής Διαδρομής»… Αναζητώντας στοιχεία στην πλούσια ιστορία του αγώνα, διαπιστώνουμε ότι προϋπήρχε –σε διαφορετικές μορφές, βέβαια–, αλλά πάντα με συναφή έννοια. Κυρίως στη δεκαετία του 1970, όπου υπάρχει ως Κατατακτήρια Ειδική Διαδρομή.

Η πρώτη φορά που εντοπίζουμε Υπερειδική Διαδρομή είναι όταν έχουμε Ειδική Επίδειξης στο Τατόι. Βέβαια, εκεί στα μέσα με τέλη του 1960 και στις αρχές του 1970, τα αυτοκίνητα που συμμετείχαν χωρίς συνοδηγούς στο άτυπο εκείνο σιρκουί ήταν «ό,τι είχε απομείνει» από τη σκληρή μάχη με τους σκληρότατους ελληνικούς δρόμους… Έχουμε και εκδοχή με αγώνα στο Τατόι, πριν την εκκίνηση, βέβαια. Στη φωτογραφία της εποχής (κεντρική φωτό), στο Ακρόπολις του 1975, βλέπουμε στο Τατόι τον «Ιαβέρη» και τη θρυλική «Ντόλι» Alfa Romeo 2000 GTV μπροστά από τις θηριώδεις Lancia Stratos των Waldegaard και Pinto και την Opel Ascona του νικητή Walter Roehrl.

Ιστορικής συνέχειας ανάγνωσμα και μετά το Τατόι σειρά έχει η Κατατακτήρια Διαδρομή της Δεκέλειας. Για πρώτη φορά διεξάγεται το 1976 και επαναλαμβάνεται την επόμενη χρονιά με ίδια αφετηρία, δίπλα στο αεροδρόμιο Τατο?ου, αλλά με διαφορετική πορεία. Η πρώτη θα μείνει στην ιστορία για τα επικά άλματα και ιδιαίτερα εκείνο του Πεσμαζόγλου σε ένα πολυφωτογραφημένο σημείο (στην σημερινή τοποθεσία Λίμνη Μπελέτσι) και η δεύτερη για την άδοξη έξοδο του Vatanen, όταν το Ford Escort RS του πάτησε τα λάδια του ομόσταυλού του Mikkola και σταμάτησε σε ένα δέντρο.

Ακολουθεί η μεγάλη περίοδος των δεκαετιών 1980 και 1990, όπου έχουμε τη χωμάτινη διαδρομή στην Ανάβυσσο. Τις εποχές εκείνες, ήταν τέτοια η προσέλευση του κόσμου, που τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα άρχιζαν από τις στροφές της Παλαιάς Φώκαιας και έφταναν μέχρι τα όρια του Λαγονησίου. Μάλιστα, λέγεται ότι το μαλακό-πουδρέ χώμα των αλυκών Αναβύσσου, δημιουργούσε τόση σκόνη στα περάσματα των αγωνιστικών αυτοκινήτων, που ακόμα και σήμερα αν ψάξεις κάπου θα βρεις να υπάρχει…

Η νεότερη εποχή

Στο πέρασμα των χρόνων, το κέντρο αγώνα μεταφέρεται στην Ιτέα και στη Λαμία και έτσι το 2003 και 2004 διεξάγονται Υπερειδικές Διαδρομές σε χώμα, στη Λιλαία, στο οροπέδιο της Γραβιάς.

Για να φτάσουμε, στη συνέχεια, στην επικότερη στιγμή του αγώνα σε επίπεδο προσέλευσης κόσμου και εντυπωσιασμού,στην Υπερειδική Διαδρομή στο ΟΑΚΑ 1 το 2005 με ρεκόρ προσέλευσης θεατών, που ανέρχονται στις 62.000, κάτι που ακολουθεί την επόμενη χρονιά με το ΟΑΚΑ 2, αλλά με εμφανώς λιγότερο κόσμο. Το γεγονός ότι μόλις μερικούς μήνες μετά τη λαμπρότατη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας, όπου οι τελετές έναρξης και λήξης είχαν sold out σε επίπεδο εισιτηρίων, το OAKA ξαναγέμισε, αυτήν τη φορά για να δουν οι θεατές την Υπερειδική Διαδρομή ΟΑΚΑ του Ράλλυ Ακρόπολις, είναι κάτι που κανείς δεν πίστευε! Όπως δεν πίστευαν στα μάτια τους τα ξένα πληρώματα που ζούσαν αυτήν τη μεθυστική έκσταση στο Ολυμπιακό Στάδιο της Αθήνας!

Το 2007 έχουμε ως κέντρο του αγώνα τις Ολυμπιακής εγκαταστάσεις Ιππασίας στο Μαρκόπουλο, ενώ μέσα στο τερέν των ιπποδρομιών διεξάγεται η ομώνυμη Υπερειδική Διαδρομή. Σειρά έχει το 2008 η χωμάτινη Υπερειδική Διαδρομή στο στρατιωτικό αεροδρόμιο Τατο?ου, ενώ το 2014, πρώτη χρονιά που το Ακρόπολις φεύγει από τα σαλόνια του WRC και εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλλυ, διεξάγεται Υπερειδική Διαδρομή στο λιμάνι της Κορίνθου.

Και φτάνουμε στο 2021, με την επάνοδο του αγώνα στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ, όπου έχουμε την πρωτοποριακή Υπερειδική Διαδρομή στο Σύνταγμα!

Το 2022 η Υπερειδική Διαδρομή του Ράλλυ Ακρόπολις γίνεται και πάλι στο ΟΑΚΑ που για ακόμα μία φορά υποδέχεται τα πληρώματα κατάμεστο!Πέρυσι, η «Acropolis Rally SSS 2022» διεξάγεται στην Πλατεία Νερού στο Φάληρο, με το αγωνιστικά αυτοκίνητα να δίνουν το δικό τους ρεσιτάλ με φόντο το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Διάσημες Υπερειδικές Διαδρομές

Όμως Υπερειδικές Διαδρομές έχουμε σε διάφορα μέρη του κόσμου. Άλλες αποδείχθηκαν στο πέρασμα του χρόνου μεγάλες και εμβληματικές, άλλες απλώς «έκαναν την δουλειά τους» και άλλες έμειναν στην αφάνεια.

Ωστόσο, σε παγκόσμιο επίπεδο στην ιστορία του WRC τρεις είναι -πλην του ΟΑΚΑ- οι Υπερειδικές Διαδρομές που είχαν διάρκεια (οι δύο πρώτες) και αίγλη (κυρίως η Τρίτη): Αναφερόμαστε στην εντυπωσιακή Lousada του Ράλλυ Πορτογαλίας, τη δημοφιλή Langley Park στην Αυστραλία και εκείνη του Monaco Circuit του Ράλλυ Μόντε Κάρλο!

Lousada, Πορτογαλία

Σε αυτή την πίστα auto-cross συμβαίνει κάτι εντυπωσιακό: Πριν την έναρξη της Υπερειδικής, στην πίστα παρελαύνει η ομάδα των ξακουστών τυμπανιστών της πόλης «As Bombas de Lousada». Ένα γεγονός που δεν πρέπει να χάσετε αν ποτέ βρεθείτε στο Ράλλυ Πορτογαλίας.

Πρώτη φορά η παράλληλη –μεικτού οδοστρώματος– Υπερειδική Διαδρομή της Lousada διεξήχθη το 1991 και τα είχε όλα. Ατέλειωτες πλαγιολισθήσεις, άλματα και γρήγορες ευθείες ενώ διεξάγεται ακόμα στις μέρες μας, όντας, ίσως, η πλέον παραδοσιακή SSS του WRC. Σε σύγκριση με πολλές άλλες SSS, το κοινό στη Lousada είναι μεγάλο και μπορεί να δει σχεδόν όλη τη διαδρομή ταυτόχρονα.

LangleyPark, Αυστραλία

Από το 1992 έως το 2002, η SSS του Langley Park –στις όχθες του ποταμού Swan– ήταν εύκολα η πιο γνωστή Super Special Stage στην Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ και από τους ντόπιους αποκαλούνταν «το στολίδι στο στέμμα του Ράλλυ Αυστραλίας». Το Langley Park, που βρισκόταν στους πρόποδες της κεντρικής επιχειρηματικής περιοχής του Perth, έδωσε αξέχαστες εικόνες από μάχες των πληρωμάτων με ιστορικής σημασίας αγωνιστικά αυτοκίνητα σε εκατομμύρια οπαδούς των ράλλυ σε όλο τον κόσμο και έθεσε τον πήχη πολύ ψηλά για τις Υπερειδικές του WRC.

MonacoCircuit, Monte-Carlo

Δεν είναι συχνό οι οδηγοί του WRC να οδηγούν σε μία πίστα Grand Prix της Formula 1. Για πρώτη φορά διεξήχθη Υπερειδική στο σιρκουί του Μονακό για το Ράλλυ Μόντε Κάρλο του 1997, κάτι που επαναλήφθηκε το 2007 και το 2008, και στο οποίο οι διοργανωτές του αγώνα έφτιαξαν μια ειδική διαδρομή που χρησιμοποίησε μέρη της πίστας. Πραγματικά ασυνήθιστο να βλέπεις αυτοκίνητα ράλλυ να στρίβουν στις εμβληματικές στροφές Sainte Devote και Rascasse.

Άλλες SSS

Κατά καιρούς, Υπερειδικές Διαδρομές διεξήχθησαν –και μερικές συνεχίζουν να διεξάγονται σποραδικά κυρίως– στο κέντρο του Πόρτο και της Λισαβώνας, όπως και της Βαρκελώνης, επίσης, στο Ράλλυ Ουαλίας του 2005 και του 2006 στο Cardiff Millennium Stadium, στη διάσημη Harju της Φινλανδίας, σε παγωμένες λίμνες στο Karlstandt της Σουηδίας, αλλά και σε τμήματα σιρκουί της Formula 1, όπως στο Silverstone και στη Βαρκελώνη, στα ράλλυ RAC και Catalunya, αντίστοιχα. Επίσης, προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους θεατές, το 2007 ένα από τα τμήματα του ράλλυ διεξήχθη στο Μπουένος Άιρες στο γήπεδο ποδοσφαίρου River Plate και ένα άλλο τμήμα στο στάδιο Chateau Carreras, στην πόλη της Κόρδοβα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Oι ελληνικές συμμετοχές σε όλες τις κατηγορίες του ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις

Κάτσαμε στο δεξί bucket του Citroen C3 Rally2 και πήραμε μια γεύση από Ράλλυ Ακρόπολις (video)

Στο ΕΚΟ Ράλλυ Ακρόπολις είδαμε ένα από τα πιο εντυπωσιακά ασθενοφόρα στον κόσμο (photos)