15/1/2023
Οι περισσότερες εταιρείες αυτοκινήτων ξεκίνησαν ως οικογενειακές επιχειρήσεις, στην πορεία μεγάλωσαν και όταν γιγαντώθηκαν μπήκαν στο χρηματιστήριο για την άντληση κεφαλαίων. Πρόκειται για μία αυτονόητη κίνηση, καθώς οι εξελίξεις στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας τρέχουν με ραγδαίους ρυθμούς και η ένταση του ανταγωνισμού έχει ανεβεί επίπεδο αυξάνοντας τις απαιτήσεις χρηματοδότησης σε δυσθεώρητα ύψη.
Αυτό ισχύει φυσικά σήμερα ακόμα περισσότερο, αφού η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση, η αυτόνομη οδήγηση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός των οχημάτων συνιστούν πολύ ακριβά εγχειρήματα. Δεν είναι, εξάλλου, τυχαίο ότι στην εξίσωση έχουν μπει πολύ δυνατά ονόματα και από άλλους κλάδους, κυρίως των τεχνολογιών, που διαθέτουν εξαιρετική τεχνογνωσία και βρίσκονται στο Top 10 της παγκόσμιας χρηματιστηριακής κεφαλαιοποίησης, όπως η Google, η Apple και η Samsung. Η ένταξη μίας αυτοκινητοβιομηχανίας στο ταμπλώ ενός μεγάλου χρηματιστηρίου δεν λειτουργεί θετικά μόνο για τα οικονομικά της, αλλά και για το γόητρό της, ιδιαίτερα, μάλιστα, αν καταφέρει να συμπεριληφθεί σε κάποιον δείκτη μετοχών βιώσιμης οικονομίας, όπως είναι ο Dow Jones Sustainability Index World, που εγκαινιάστηκε το 1999 και στον οποίο ανήκουν –μεταξύ άλλων– οι μάρκες BMW, Fiat και Volkswagen.
Με βάση, μάλιστα, τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο της αυτοκίνησης, θεωρείται βέβαιον ότι σύντομα θα δούμε να δημιουργούνται στα μεγάλα χρηματιστήρια και νέοι δείκτες, όπως, για παράδειγμα, «Βιώσιμης Κινητικότητας», οι οποίοι θα αποτυπώνουν τις κοσμογονικές αλλαγές στην κοινωνία και κατ' επέκταση στη νοοτροπία των επενδυτών. Είναι ξεκάθαρο ότι στο μέλλον θα δούμε να γιγαντώνεται ο αριθμός των επενδυτών, τους οποίους απασχολεί η βιώσιμη ανάπτυξη σε συνάρτηση με τις κλασικές, αλλά και τις εναλλακτικές μορφές κινητικότητας, κάτι που το βλέπουμε να αποτυπώνεται ήδη σε πολλές χώρες και σε νομοθετικό επίπεδο.
Το παράδειγμα της Tesla μιλά από μόνο του. Η καλιφορνέζικη μάρκα κατασκευάζει αποκλειστικά ηλεκτροκίνητα μοντέλα και εισήλθε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης στα τέλη Ιουνίου του 2010, με 226 εκατομμύρια δολάρια κεφαλαιοποίηση. Σήμερα, η κεφαλοποίησή της ξεπερνά τα 650 δισεκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα να βρίσκεται η Tesla στην κορυφαία θέση μεταξύ των αυτοκινητοβιομηχανιών και με διαφορά μάλιστα, αφού η κεφαλαιοποίηση της δεύτερης, κινεζικής BYD και της τρίτης, γερμανικής Porsche ανέρχεται, αντίστοιχα, σε περίπου 95 και 85 δισεκατομμύρια δολάρια!
Τέταρτη είναι η Mercedes, με τρέχουσα κεφαλαιοποίηση γύρω στα 60 δισεκατομμύρια δολάρια, η οποία δεν πίστεψε όσο θα έπρεπε στο Project Tesla και έχασε έναν πακτωλό χρημάτων. Συγκεκριμένα, η μάρκα με σήμα το αστέρι είχε αγοράσει το 2009 το 9,1% της Tesla για μόλις 50 εκατομμύρια δολάρια και το 2014 πούλησε τις μετοχές της για περίπου 800 εκατομμύρια δολάρια, θεωρώντας ότι είχε πετύχει το μεγάλο κόλπο. Το κέρδος ήταν, βεβαίως, μεγάλο και τη συγκεκριμένη περίοδο επηρέασε πολύ θετικά τον ετήσιο ισολογισμό της, αν είχε, όμως, διατηρήσει το ποσοστό της, θα άξιζε σήμερα γύρω στα 60 δισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή όση είναι και η τρέχουσα κεφαλαιοποίηση της Mercedes συνολικά! Για την ιστορία να αναφέρουμε, ότι η πώληση του ποσοστού της Tesla είχε γίνει από τη διοίκηση Τσέτσε και είχε θεωρηθεί τότε από χρηματιστηριακούς αναλυτές… μεγαλοφυής!
Φυσικά, δεν είναι όλα ρόδινα για την Tesla, απόδειξη ότι η τιμή της μετοχής της έχει ανεβεί μόλις 3,1% από την 1η Ιουνίου 2021 έως τις 22 Οκτωβρίου 2022. Ακόμα, όμως, και ύστερα από μία τέτοια περίοδο στασιμότητας, θεωρείται από πολλούς αναλυτές υπερτιμημένη. Η εξαγορά του Twitter από τον Έλον Μασκ προκαλεί ερωτήματα στους μετόχους της, κατά πόσο θα παραμείνει ο ιδρυτής της Tesla προσηλωμένος σε αυτήν ή μήπως ασχοληθεί περισσότερο με το νέο του εγχείρημα. Αμφιβολίες υπάρχουν, επίσης, σχετικά με την εκπλήρωση της υπόσχεσης του Μασκ για το λανσάρισμα ενός αυτόνομου οχήματος μαζικής παραγωγής στο προσεχές μέλλον, ενώ και η ίδια η γκάμα της Tesla παραμένει ισχνή σε επιλογές με το 95% των πωλήσεών της το τελευταίο τρίμηνο να απαρτίζεται μόνον από Model και Model Y.
Τα επόμενα χρόνια θα έχουμε και άλλες περιπτώσεις, όπως της Tesla, με ανάλογη εικόνα στα χρηματιστηριακά ταμπλώ, όπου οι τολμηροί –και διορατικοί θα συμπληρώναμε– επενδυτές παίρνουν ήδη θέσεις. Όλα αυτά προκύπτουν αβίαστα από τις επερχόμενες εξελίξεις, αφού η ειλημμένη απόφαση για την οριστική διακοπή της παραγωγής οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης και η στροφή στην ηλεκτροκίνηση θεωρείται δημιουργούν ένα εντελώς νέο σκηνικό. Αυτό σημαίνει ότι η πίτα της αυτοκίνησης ξαναμοιράζεται, καθώς θα μπουν δυναμικά στο παιχνίδι και νεοφυείς επιχειρήσεις με αμιγώς ηλεκτρικά μοντέλα. Άγνωστα στο ευρύ κοινό ονόματα, όπως XPeng, Sono ή LiAuto έρχονται με φόρα για να ανταγωνιστούν τις παραδοσιακές δυνάμεις των τεσσάρων τροχών και, φυσικά, αντλούν τα κεφάλαιά τους μέσω του χρηματιστηρίου, όπου παρουσιάζουν μεγαλεπήβολα σχόλια και δελεάζουν με υποσχέσεις εξωπραγματικών κερδών.
Η προοπτική τους είναι ο σημαντικότερος παράγοντας που καθορίζει τη στάση των εν δυνάμει επενδυτών σε τέτοιες εταιρείες start up. Τα κριτήριά τους δεν περιορίζονται, ωστόσο, στις πωλήσεις οχημάτων, αλλά αυτό που τους ενδιαφέρει κυρίως είναι η στρατηγική ανάπτυξης των εταιρειών του χώρου με βάση τα νέα δεδομένα της αγοράς. Καθοριστικό ρόλο θα παίξει χωρίς αμφιβολία η εξέλιξη προηγμένων λογισμικών και λειτουργικών συστημάτων στα αυτοκίνητα νέας γενιάς, που αποτελούν προϋπόθεση για την παροχή ψηφιακών υπηρεσιών σε συνδρομητική βάση. Μεγάλοι όμιλοι, όπως της Stellantis και της Volkswagen, υπολογίζουν ότι έως το 2030 θα κερδίζουν δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως από τέτοιου είδους συνδρομητικές υπηρεσίες στους κατόχους των μοντέλων τους, αλλά και από την αναβάθμισή τους σε τακτά χρονικά διαστήματα. Ήδη προσφέρουν τέτοια προγράμματα δωρεάν για τα πρώτα δύο ή τρία χρόνια και από εκεί και ύστερα καλείται ο ιδιοκτήτης του οχήματος στο ταμείο.
Οι πόροι που απαιτούνται για την ανάπτυξη τέτοιων νέων λειτουργικών συστημάτων είναι εξωπραγματικά υψηλοί και κάνουν την προσφυγή των εταιρειών αυτοκινήτου στα χρηματιστήρια απολύτως αναγκαία. Η εξέλιξη του λειτουργικού συστήματος MB.OS της Mercedes θα κοστίσει πάνω από 4,6 δισεκατομμύρια ευρώ και η γερμανική μάρκα είναι διατεθειμένη να δώσει αυτό το ποσό, αν και θα μπορούσε να συνεργαστεί με κολοσσούς από τον κλάδο της τεχνολογίας, όπως η Google, η Apple και η Huawei. Με το δικό της, ωστόσο, λειτουργικό σύστημα δεν θα εξαρτάται από αυτούς, ενώ θα μπορεί να κτίσει πάνω του νέα επιχειρηματικά μοντέλα για μεγαλύτερη κερδοφορία.
Το παράδειγμα της Mercedes είναι ενδεικτικό της κινητικότητας που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον τομέα των λογισμικών συστημάτων των οχημάτων. Στο τέλος της ημέρας εκτιμάται ότι θα επικρατήσουν στην αγορά αυτοκινήτου δύο έως τέσσερα τέτοια λειτουργικά συστήματα, όπως συμβαίνει εδώ και χρόνια με τα Smartphones.
Πάντως, αρκετές αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν επιλέξει ήδη τη συνεργασία με τη Google, της οποίας το λειτουργικό Android Automotive OS (AAOS) επιτρέπει αρκετούς τρόπους εξατομίκευσης ανάλογα με τις απαιτήσεις και το προφίλ κάθε εταιρείας. Μάλιστα η Volvo, η Renault και η Ford έχουν προσθέσει στο ΑΑΟS και τις υπηρεσίες Google Automotive Services (GAS) ειδικά για αυτοκινητιστές, γλιτώνοντας έτσι επενδύσεις δισεκατομμυρίων.
Τα επόμενα χρόνια προβλέπεται ανάκαμψη της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας σε επίπεδα προ κορωνοϊού, παρά τις έντονες πληθωριστικές τάσεις και την αύξηση των επιτοκίων. Ανάλογη άνοδο εκτιμάται ότι θα δούμε και για τις μετοχές των εταιρειών αυτοκινήτου σε διάφορες χρηματαγορές του εξωτερικού. H εταιρεία επενδυτικών συμβούλων Morningstar Inc. ανέλυσε 12 μετοχές κατασκευαστών αυτοκινήτων, που διαπραγματεύονται σε αμερικανικά χρηματιστήρια και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πέντε καλύτερες περιπτώσεις για το προσεχές μέλλον είναι η Nissan Motor, η Stellantis, η Volkswagen, η ΒΜW και η General Motors. Όσοι πιστοί προσέλθετε, λοιπόν…
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο τεύχος 392 του Car and Driver
ΔΗΜΟΦΙΛΗ
