Έρευνα: Έτσι προκαλείται η ναυτία στο αυτοκίνητο - Ποια λύση προτείνουν οι επιστήμονες


Νέα μελέτη αναλύει τον τρόπο με τον οποίο προκαλείται η ζαλάδα στους επιβάτες ενός αυτοκινήτου, ενώ παρουσιάζει την φαρμακευτική ουσία που μπορεί να την καταπολεμήσει. 

  • ΚΕΙΜΕΝΟ: ΜΑΡΙΛΗ ΠΙΝΙΑΤΑΡΟ / ΦΩΤΟ: ΑΡΧΕΙΟ
  • 23/10/2023

Η ναυτία των επιβατών είναι ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί αρκετά μεγάλο μέρος του πληθυσμού, όχι μόνο στο αυτοκίνητο, αλλά και σε άλλα μέσα μεταφοράς, όπως, το πλοίο, το λεωφορείο ή ακόμα και το τρένο. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης και της Ουάσινγκτον των ΗΠΑ έκαναν σχετική μελέτη, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο PNAS, και εξηγεί αναλυτικά γιατί κάποιοι άνθρωποι ζαλίζονται στο αυτοκίνητο, και πώς μπορεί αυτό το πρόβλημα να λυθεί.

Όλα ξεκινούν από τον εγκέφαλο. Είναι γνωστό από παλαιότερες μελέτες ότι η ζαλάδα προκαλείται από το γεγονός ότι τα μάτια βλέπουν διαρκώς κίνηση, αλλά την ίδια στιγμή το σώμα παραμένει ακίνητο στη θέση του, γεγονός που μπερδεύει το μυαλό και τελικά φέρνει τη ναυτία.

Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν ήταν γνωστό πώς εξελίσσεται εγκεφαλικά αυτή η διαδικασία. Τώρα, τα ευρήματα της εν λόγω μελέτης παρουσιάζουν τον μηχανισμό. Συγκεκριμένα, οι νευρώνες VGLUT2, που βρίσκονται στο αιθουσαίο σύστημα (στο έσω μέρος του αυτιού), είναι άκρως σημαντικοί στη διατήρηση της ισορροπίας και της στάσης του σώματος, καθώς και για την αντίληψη του εγκεφάλου στο πού βρίσκεται μέσα στον χώρο. Όταν τα σήματα που λαμβάνει είναι αντιφατικά τότε χάνεται το νόημα κι ο εγκέφαλος δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί, με αποτέλεσμα να προκύπτει η ζαλάδα από την αδυναμία «ανάγνωσης» των δεδομένων.

Κρίσιμος είναι κι ο ρόλος μίας ορμόνης, της χολεκυστοκινίνης (CCK), που εκκρίνεται από νευρώνες και παίζει τον ρόλο του νευροδιαβιβαστή που μεταφέρει το σήμα του κορεσμού μέσω του νευρικού συστήματος. Για αυτό και στη ζαλάδα ένα από τα συμπτώματα είναι ο έμετος.

Το ερώτημα είναι γιατί να συμβαίνει αυτό στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης, Albert Quintana, που μίλησε στην El Confidential, «στη φύση η σύγκρουση ανάμεσα στο οπτικό σύστημα και εκείνο που μας κρατά σε ισορροπία προκαλείται όταν τρώμε κάτι τοξικό.» Αυτό σημαίνει πως η ζαλάδα είναι ένας μηχανισμός αυτοάμυνας, καθώς προκαλεί ναυτία και έμετο ώστε να αποβληθεί η τοξική ουσία από τον οργανισμό.

Εξελικτικά, ο εγκέφαλος δεν... περίμενε ότι θα βρισκόμασταν ποτέ σε μία περίπτωση που αυτός ο μηχανισμός θα ενεργοποιείτο λόγω κάποιου μέσου μεταφοράς.

Μάλιστα, μεγάλο ρόλο στο αν κάποιος θα αντιμετωπίζει αυτό το πρόβλημα ή όχι έγκειται στο DNA του, καθώς κάποιοι άνθρωποι έχον πιο ανθεκτικούς νευρώνες ή πιο πολλούς δέκτες της CCK που τους κάνουν λιγότερο ευάλωτους στη ναυτία.

Σε ό,τι αφορά τη λύση, οι ερευνητές θεωρούν πως το φάρμακο Devazepide, που έχει ήδη εγκριθεί για την καταπολέμηση της δυσπεψίας, μπορεί να βοηθήσει. Οι πρώτες έρευνες δείχνουν πως η δραστική του ουσία «μπλοκάρει» την επίδραση της ορμόνης CCK, με αποτέλεσμα να μην επέρχεται καν η ζαλάδα. Και τέλος, σε αντίθεση με άλλα φάρμακα που υπάρχουν για την καταπολέμηση της ναυτίας, το Devazepide δεν προκαλεί υπνηλία.