Χειροκίνητα κιβώτια: Από… βασική επιλογή σε αποκλειστικό αξεσουάρ στον κόσμο των σπορ αυτοκινήτων!

Πλέον βλέπουμε όλο και συχνότερα τα αυτόματα κιβώτια να τοποθετούνται σε όλα τα καινούρια αυτοκίνητα όλων των κατηγοριών. Τα χειροκίνητα κιβώτια τείνουν να εκλείπουν και να απειλούνται με εξαφάνιση για κακή τύχη των οπαδών της οδήγησης. Γιατί όμως συμβαίνει αυτή η μεγάλη αλλαγή;

Κακά τα ψέματα, ένα χειροκίνητο κιβώτιο πάντα ήταν προτιμότερο και αποτελούσε την ιδανική επιλογή για τους εραστές της οδήγησης και όλους εμάς που θέλαμε να απολαύσουμε την αίσθηση ενός σπορ αυτοκινήτου στο έπακρο. Η πρόοδος όμως της τεχνολογίας των αυτόματων κιβωτίων που έχει πλέον ολοκληρωτικά εξαλείψει τα όποια παραδοσιακά τους μειονεκτήματα (βλέπε όχι και τόσο ομαλή λειτουργία, αυξημένη κατανάλωση, αυξημένο κόστος σε περίπτωση βλάβης, χειρότερες επιδόσεις), μαζί με την πρόοδο των ηλεκτρικών ή μερικώς εξηλεκτρισμένων αυτοκινήτων, έχουν φέρει τα αυτόματα σασμάν κάθε είδους σε πλεονεκτική θέση.

Είτε σε απλή μορφή με μετατροπέα ροπής, είτε σε διάταξη με διπλό συμπλέκτη που είναι και η πλέον εξελιγμένη μορφή τους στα συμβατικά μοντέλα, είτε τα τύπου CVT που συναντάμε κυρίως στα υβριδικά μοντέλα της Toyota και της Honda, ή τέλος στα κιβώτια μονής σχέσης που απαντώνται στα πλήρως ηλεκτρικά μοντέλα, τα αυτόματα κιβώτια έχουν πλέον πάρει τη μερίδα του λέοντος στα σύγχρονα αυτοκίνητα.

Το κόστος τους έχει πέσει σε λογικά επίπεδα που πλέον ενσωματώνονται στο βασικό εξοπλισμό των περισσότερων μοντέλων και η λειτουργία τους πια είναι απόλυτα ομαλή και καλύτερη από κάθε μηχανικό κιβώτιο. Μαζί και με την προτίμηση των αγοραστών που δείχνουν σαφή τάση προς τα αυτόματα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα χειροκίνητα κιβώτια είναι καταδικασμένα σε εξαφάνιση. Η λίστα των κατασκευαστών που τα προσφέρουν βρίσκεται σε συνεχή συρρίκνωση, μέχρι την πλήρη εξαφάνισή του.

Όμως τα πράγματα δεν ήταν πάντα έτσι. Στην αυγή της εποχής του αυτοκινήτου, τα χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων ήταν απόλυτη ανάγκη. Με δεδομένη τη φύση της παροχής ισχύος των κινητήρων εσωτερικής καύσης, έπρεπε να σχεδιαστεί ένα εξάρτημα που θα μπορεί να ταιριάζει και να αλλάζει την ταχύτητα περιστροφής του κινητήρα που περνά στους τροχούς.

Καθώς η ισχύς των κινητήρων αυξανόταν με την πάροδο του χρόνου, ο αριθμός των απαιτούμενων ταχυτήτων αυξήθηκε. Για πολύ καιρό οι μακρύτερες σχέσεις μετάδοσης δεν έφταναν στο «άμεσο», δηλαδή τον λόγο 1:1, ενώ αργότερα ήρθαν οι μακριές overdrive σχέσεις. Με την πάροδο του χρόνου, οι overdrive σχέσεις αύξησαν κατά πολύ τις τελικές ταχύτητες.

Μέχρι και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα αυτόματα κιβώτια δεν ήταν ευρέως διαδεδομένα. Η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία τα ενσωμάτωσε σταδιακά σε ένα πλήθος σειρών και μοντέλων, στην αρχή με τη μορφή δύο ταχυτήτων, που έφτασε στις μέρες μας με τη μορφή αυτόματων κιβωτίων ταχυτήτων έως και 10 σχέσεων. Τα χειροκίνητα, αντίθετα, ακόμα και σήμερα δεν έχουν περάσει τις 7 σχέσεις.

Με πολύ λίγες ιδιαίτερες εξαιρέσεις, τα χειροκίνητα κιβώτια ταχυτήτων απαιτούσαν την ύπαρξη ενός τρίτου πεντάλ, του γνωστού συμπλέκτη, για να μπορέσουν να απομονώσουν στιγμιαία τον κινητήρα από το κιβώτιο ταχυτήτων και να κάνουν την αλλαγή σχέσης.

Η εξάπλωση των ηλεκτρικών και υβριδικών αυτοκινήτων φαίνεται να καταργεί τα χειροκίνητα κιβώτια, καθώς αυτά δεν έχουν πλέον νόημα. Οι περισσότεροι κατασκευαστές μάλιστα επιλέγουν τη λύση των αυτόματων κιβωτίων και για λόγους κόστους και οικονομίας κλίμακος, έτσι σε ορισμένες κατηγορίες, το χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων είναι ήδη σύμβολο αποκλειστικότητας.

Μαζί με την είσοδο της ηλεκτροκίνησης στη βιομηχανία, πολλούς περιορισμούς θέτει και η πρόοδος της τεχνολογίας. Για παράδειγμα, σε μοντέλα με ημιαυτόνομη ή πλήρως αυτόνομη οδήγηση, η ενσωμάτωση ενός κλασικού manual κιβωτίου πολύ απλά δεν είναι εφικτή.

Ωστόσο, υπάρχει ακόμα μια κατηγορία στην αγορά όπου το χειροκίνητο κιβώτιο θα συνεχίσει να έχει περιορισμένο και διακριτικό ρόλο μεν, αλλά χωρίς να εξαφανιστεί και ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία. Τα σπορ αυτοκίνητα, όπως για παράδειγμα η Toyota GR Supra με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων που ανακοινώθηκε μόλις πριν από λίγες ημέρες, θα συνεχίσουν να προσφέρουν τη χαρά της αλλαγής σχέσεων για τους λάτρεις της οδήγησης που δεν θέλουν αυτόματο, όσο καλό κι αν είναι.

Ακόμα και αν η αποτελεσματικότητα ενός μοντέρνου αυτόματου κιβωτίου είναι αποδεδειγμένη, πολλοί οδηγοί και ειδικά το κοινό των σπορ μοντέλων προτιμά τα χειροκίνητα. Έτσι θα είναι πολύ σύνηθες στο άμεσο μέλλον, με την δημοτικότητα των αυτόματων να αυξάνεται, τα σπορ αυτοκίνητα με χειροκίνητο κιβώτιο να είναι πιο «αποκλειστικά». Δείτε για παράδειγμα την γκάμα ενός εμβληματικού μοντέλου όπως η Porsche  911 όπου το αυτόματο κιβώτιο PDK τείνει να γίνει ο κανόνας και την νέα περιορισμένη έκδοση της, την Porsche 911 Sport Classic, που κυκλοφορεί αποκλειστικά με χειροκίνητο κιβώτιο.